DERBİNİN ATASI

Derbiler hakkında çok yazıp çiziyoruz. Bir de kelimenin nereden geldiğini yazalım dedik. Aslında bu kelimenin temelinde aynı şehrin iki takımı arasında geçen maçların "derbi" olarak adlandırılması gibi bir durum yok.

Derbi kelimesi aslında 18. yüzyılda at yarışları için kullanılan bir terim.18 yüzyılda İngiltere'nin güneyindeki Surrey kentinde her yıl düzenlenen büyük at yarışı "Epsom Derby" ya da "Derby Stakes" aslında bugünkü derbi kelimesinin de atası. İlki 1780 yılında Haziran ayının ilk haftası düzenlenen ve Derby dükü 12. Earl'ün (Edward Stanley) de katıldığı bu at yarışları, zamanla yarış sezonunun en heyecanlı müsabakası haline geliyor. İngiltere'nin bütün kasabalarından insanlar yarış günü Surrey kasabasına akın ediyor. 1906 yılında İngiliz yazar George Sims'in İngiltere'de insanların büyük ilgisini çeken bu tür spor müsabakalarının hepsine "derbi" yakıştırması yapması ile kelimenin kullanım alanı genişliyor. Daha sonra da kelimenin anlamının çok bozulmaması açısından spor müsabakalarında iki yerel takımın mücadelesine derbi adı verilmeye başlanıyor. Genellikle de aynı kentin takımlarının mücadelesine.

Aslında kelimenin ilk doğuşuna bakıldığından Galatasaray-Trabzonspor veya Galatasaray-Bursaspor'u da bir derbi olarak değerlendirmek mümkün. Aynı mantıkla, tüm ülkeyi ilgilendirmediğinden örneğin Pendikspor-Kartalspor maçı da bir derbi olarak değerlendirilmemeli. Ama kelimenin daha sonra geçirdiği değişime bakılırsa ilk iki örnek derbi olmaktan çıkarken son örnek derbi haline geliyor. Gerçi bunu son zamanlarda aştık. Atletico Madrid-Real Madrid - Madrid derbisi, Atletico Bilbao- Real Sociedad Bask derbisi, Real Madrid-Barcelona İspanya derbisi, Barcelona-Chelsea (2-3 sene önce) Avrupa derbisi gibi kılıflarla rayına oturttuk.