VELİEFENDİ'NİN EFSANELERİ 2/10: AS JET

As-Jet / Tinay Adışen
Dartino / Suleyman Akdı
Karayel 1 / Engin Yalçın
Karsavuran / Sadettin Boyraz
Kırmızı Şeytan / Akın Özdeniz
Oğuzhan 2 / Nedim Kandur
Old Bond / Ertul Cankılıç
Plevneli / Mehmet Bayram
Sisiliano / Yemen Tunç
Talih / Kadir Altınoz
Tepel Kasga / Kazım Yıldız
Uğurkan / Ekrem Kurt
Court Briton / Mümin Çılgın
Lyra / Halis Karataş
Sevgim 1 / Arslan Birdal
Vinya Del Mar / Ahmet Atçı



68. Gazi Koşusu’nun 1 numaralı katılımcısı As Jet… 1994’ün efsane atı. Yanlış anımsamıyorsam, bu Gazi Koşusu’nu kazandıktan sonra bir daha koşmadı. “Ben daha ne yapayım ulan” demiştir sahiplerine. Zira bütün yarışlarını kumda kazanan ve hatta çimde bir elin parmak sayısını geçmeyecek kadar az koşan bir at geliyor ve Gazi kazanıyor. Olacak iş değildi ama oldu.

Arslan-Jeannie Girl yavrusuydu As Jet. Öyle bir orjin ve pedigri ki; “Su da açık yarış atıydı be kardeşim” dedirtecek bir tek safkan çıkardığını hatırlamıyorum. Biri bulsak, ikinci çıkmaz.

Yarışın favorisi Lyra ise tam bir çim atıydı. Castle Rising - Lady Connaught yavrusu. Babası Castle Rising’in hakkını veren yavruları Abbas, Co Pilot, Free Man, Helin, My Honour, Sun Speed, Talaria, Thyphonic Rising ve daha niceleri gibi istikrarlı bir attı. %90’ini Halis’le koştuğu 20’nin üzerinde yarışta 10 küsür birincilik aldı. Tabeladan hiç düşmedi.Yarıştaki ekürisi Dartino, ahırın vasat atlarındandı. Gazi için iyi bir eküriydi. Üzerinde Süleyman Akdı da olunca, koşunun abuk bir hal alması durumunda vaziyeti kollayabilecek bir at olduğu düşünülüyordu Dartino’nun.Ve bu sebeplerden ve geri kalan grubun Lyra’nin dişinin kovuğuna gitmeyecegi (Grup zayıftı, çünkü geri kalan yaşıtlarının hiç biri Lyra gibi bir toto sergilememişti. Düşünüldüğünden sürprizciler bile çok yüklenmiyordu mevzulara.

Yarış, sonu dışında cok da beklenmedik durumlara sahne olmadi asliıda. Lyra 2400 metrenin tamamında ikilide ve hatta kafadaydı. Abbas gibi beyaz bayraktan aynaya kadar “Uçarak kaçarım” atı değildi Lyra ama “Kafaya çıktım mı kimseye sadece boş çimi göstermem, ille de beni göreceksiniz sağda solda bir yerde” derdi stiliyle. Nitekim bu yarışta da öyle oldu. Halis bıraksa, “Bunlar benim muhatabım değil” diyerek 10 boy sallayacaktı kafadan ama kısa bir süre Plevneli’yle, yarışın son düzlüğe kadar geri kalanında ise Uğurkan’la dalga geçerek sonlara kadar geldi.

Kırmızı Şeytan’ın “Hadi ben de starttan çıkayim artık” kararını çooooook sonra aldığı yarışta, geri kalan 15 at neredeyse son 800 metreye kadar grupça koştular yarışı. Birinci ile sonuncu arasında 6-7 boy fark vardı yalnızca. Yarışın kazananı As Jet ise 13-15 sıra arasında inip çıkıyordu. 600 ile 400 arasinda Tınay, ısrarla yakin gittiği bariyer dibinde muthiş bir kanal buldu ve buradan beşinci altıncı sıraya kadar bir anda sıçradı. Bir parantez…Bariyer dibi tehlikeli bir yerdir. Pist hafif ıslandığızaman 0.5-1 saniye arası zaman kaybettirir örneğin. İstikrarlı bir şekilde buradan yarışan at sayısı azdır. Islak pist demişken “Burun-Burun” biten bir yarışta Trapper-Fair Tail-Bold Pilot savaşını unutmak mümkün değil. Devam…

Yarışın son metrelerine Lyra az farkla olsa da “Kazanıyorum” dedirten bir edayla önde girdi. Dış kulvardan gelerek içerisinde kalan atları sindiren ve ekurinin diğer atıyla “Lyra’ya yarışı kazandırmak” görevi tevdi edilen İmparator Süleyman Akdı da ikinciliği garantilemiş gözükünce herkes “Özdemir Atman Resmi Geçidi” yaşandığını düşündü ve bu iki ata yüklü ikili basanların gözlerinin içi gülmeye başladı.

Bir reklam arası daha… Nedendir bilmem, bir yarışta eküri koşuluyorsa ekseriyetle ikiliye şansı zayıf eküri alınmaz. Ve bu ikililer bol para verir. Artık “Bu zayıf olan tavşanlık yapar, sonlara kalmaz” diye düşünüldüğünden mi, yoksa başka bir şey mi aklım almıyor. Mesela 10 atın koştuğu ayak kapatılacaktır. 8 at, bir de eküri koşmaktadır. 9 yazınca kapanır. Lan yazsana öbürünü de. 2’yi 3’e çıkarıyor değilsin ki fiyat uçsun. Yazmışsın zaten 9 tane. Hem belli mi olur, eküri gelir de koyarsan iki misli alirsin. Ben aldım, oradan biliyorum. Vesileyle, Gülerce ekürisine saygıyla…

Nerede kalmıştık? Son 200. Dartino-Lyra el ele, sıralı ikiliye koşarlarken, yukarıda müsait bir yol bulduğundan bahsettiğimiz Tınay dış kulvara açılmak için de açık bir alan gördü ve aniden en dışarıda arz-iı endam etti.
Sonrası bir Tınay klasiği oldu. Headbanger gibi atın üzerinde coşan bir Adışen ve “Bir baş bir boyun resitali”. Rivayet olunur ki As Jet, Dartino’yu saf dışı bırakıp Lyra’ya yönelmeden çok önce İmparator Süleyman, Halis’e bas bas bağırmış “Geliyor” diye. Kendisini dinlemediği ve daha sıkı çalışmadığı için de jokey odasının içinde paralamaya kalkmıs Karataş’ı.Neticede bir sürü hayali yakıp yıkarak, 90 küsür ganyanla kuponları yırttırdı As Jet.Resimde, yarışın sonunda As Jet ve ekürileri, fotofiniş anını, yarış sonrası turdan bir enstantaneyi ve ödül töreninde Süleyman Demirel’in eline yapışan Tinay’ı görüyoruz. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in Tınay’a ödül takdimi de muazzamdı bu arada:
“Al bakalim Jokey”

Ve aşağıda da rahmetli Güntekin Alpay’dan son 400 metre. Okurken bir şeye benzemeyebilir ama canlı yayından gelen seyirci uğultuları eşliğinde Gultekin Alpay’ın haykırışları yarışı muazzam keyifli kılardı. Nur içinde yatsın.

Bir dahaki konumuz hiç bir yarışını uzak farkla kazanmayan efsane Arap atı Yavuzhan olacak. Bir kez Çay Güzeli’ni 2 boy gibi bir farkla geçmişti yanılmıyorsam. Ondan başka en fazla yarım boy…

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

600 ile 400 arasında son düzlük dönülüyor sayın yarışseverler.

Bariyer dibine yakın dönme avantajıyla 1.5 boy farkli liderliğini Lyra koruyor. Uğurkan’ın gayretlerine rağmen…

Koşunun son 400 metresi geçiliyor. En dış kulvardan da Tepel Kaşga’nın gayretleri var. Gene de Lyra 1 boy farklı liderliğini koruyor. Tepel Kasga’nın gayretlerine rağmen…

Koşunun son 200 metresine doğru geliyoruz. Orta kulvardan da Dartino’nun gayretleri var.

Kosunun son 200 metresi geçiliyor. Lyra bir boy farklı liderliğini koruyor.

Gerilerden, evet, As Jet’in de gayretleri var. As Jet ve Dartino geliyorlar. Az farkla Lyra onde. As Jet geliyor. Koşunun son metreleri. Potayı bulan at…

Evet, sayın yarışseverler. 68. Gazi Koşusu’nda As Jet ve Lyra arasında birinci ve ikincilik kararı varış hakemlerinin kararına kalıyor.


by Canarino


Veliefendi, nin Efsaneleri serisi