GANA LİGİ

Bize hem uzak, hemde bir o kadar yakın bir futbol ülkesi Gana… Ligimizde her zaman birkaç temsilcisi olmuştur Gana’nın. Bir dönem Gaziantep ve Gençlerbirliği gibi takımlarımız Ganalı birçok oyuncuyu bünyesinde barındırmıştı. Ancak Fenerbahçe, Nijerya’da olduğu gibi Gana’da da en çok bilinen ve sevilen takımımızdır sanırım. Uche ve Okocha gibi Nijerya’nın en önemli iki futbolcusunu geçmiş yıllarda kadrosunda barındıran Fenerbahçe, Gana’dan da Stephan Appiah, Samuel Johnson ve Yaw Preko gibi oyunculara bir dönem kadrosunda yer vermişti. Özellikle Stephan Appiah, Gana’da çok sevilen bir oyuncu ve inanılmaz saygı görüyor.

Gana, futbolcu yetiştirme konusunda Afrika’da Nijerya ve Kamerun ile birlikte en önemli ülkelerden biri. Avrupa’da parlayan Ganalı oyuncular genellikle Gana ligindeki takımlardan yetişmiş oluyorlar. Bu önemli bir nokta, çünkü son dönemde Avrupa’da parlayan Afrikalı oyuncular azımsanamayacak sayıda Avrupa’ya göç etmiş Afrikalı ailelerin çocukları olabiliyor. Yani, bu oyuncular Avrupa’da doğuyor ve Avrupa takımlarının futbol okullarından yetişiyor. Bu şartlarda yetişen Ganalı oyuncular elbette ki var, ancak Gana Ligi ülke futbolu için hala ana kaynak durumunda.

Gana Premier Ligi, 16 takımla oynanıyor. Gana’nın en önemli takımları Accra Hearts of Oak ve Asante Kotoko. Bu iki takım arasında oynanan maçlar derbi niteliğinde ve aralarında çok önemli bir çekişme var. Hatta The Ghanian Journal gazetesi iki takım arasındaki maçlardan, ” bizim El classico’muz” diye bahsediyor. 1956′da oynanmaya başlayan Gana Premier liginde Asante Kotoko’nun 21, Accra Hearts of Oak’ın ise 19 şampiyonluğu bulunuyor. Şampiyonluk sayılarında bu iki takımın arkasından gelen ve ülkenin bir diğer önemli takımı olan Ashanti Gold’un sadece 3 şampiyonluğu bulunuyor.

Accra Hearts of Oak ve Asante Kotoko arasında 9 Mayıs 2001 tarihinde oynanan maç yaşanan trajedi yüzünden uzun zaman hafızalardan silinmeyecek gibi. 2001 ‘de oynanan maçta Hearts of Oak’ın attığı golün ofsayt olduğunu düşünen Asante Kotoko taraftarları ile Hearts of Oak taraftarları arasında olaylar yaşanmış. Olaya müdahale eden polis taraftarların üzerine göz yaşartıcı bomba atmış. Göz yaşartıcı gazdan kurtulmaya çalışan taraftarlar stadyum dışına çıkmak istediklerinde ise, kapıların kilitli olduğunu farketmişler. Gazın etkisiyle stad kapılarına yönelen kalabalık, izdiham yaşanmasına sebep olmuş ve bunun sonucunda 126 kişi trajik bir şekilde hayatını kaybetmiş.

Ghana Premier Liginde, Accra Hearts of Oak, Asante Kotoko ve Ashanti Gold dışında ilginç isimli takımlar var. Takımlar arasında özellikle İngiliz özentisi isimlere sahip olanlar dikkat çekiyor. Berekum Arsenal ve Bechem Chelsea takımları Gana’nın İngiltere özentisi takımları. Bu takımların ismini kullandıkları takımlarla bir bağlantısı olduğu ilk akla gelen şey oluyor, ancak araştırdığım kadarıyla isim babası kulüplerle bu takımların bağlaşık bir ilişkileri yok.

Ligte ismi bir diğer özenti kokan takım ise Real Tamale United… Artık hangi takımın özentisi olduklarına siz karar verin. “En komik takım ismi Oscarı” ise tartışmasız King Faisal Babes takımına gidiyor.

Gana Premier Liginden yetişen oyuncular genellikle Avrupa ve Kuzey Afrika ülkelerine dağılıyorlar. Son dönemde direkt Avrupa’da oynayacak oyuncular yetiştiremeyen Gana Ligi, aracı ligler olan Mısır, İsrail, Cezayir ligleri gibi liglere en önemli oyuncularını pazarlıyor. Son yılların en önemli alıcıları ise, Mısır liginden oluyor. Geçen yılın şampiyonu Asante Kotoko takımının en önemli oyuncusu ve ligin gol kralı olan Eric Bekoe, sezon başında Mısır’ın Petrojet takımı tarafından transfer edilmiş. Yine aynı takım Tema Youth takımından yetişen Cofie Bekoe’yi sezon başında transfer etmiş.

Gana liginden son dönemde yetişen en önemli oyunculardan biri de, Daniel Opare… Ashanti Gold takımında yetişen Opare, Güney Kore’de düzenlenen 17 yaş altı Dünya Şampiyonasında üçüncü olan Gana milli takımının savunmasının bel kemiğiydi ve turnuva sonrası Real Madrid tarafından transfer edildi. Bir diğer Ganalı genç oyuncu ise Ruanda’da Ocak ayında düzenlenen Afrika U-20 Gençler Şampiyonasının yıldızı Ransford Osei. Osei şu anda İsrail’in Maccabi Haifa takımında oynuyor ve çok yakında Avrupa’da önemli bir takıma transfer olacak gibi görünüyor. Osei, 1990 doğumlu ve Afrika U-20 Gençler Şampiyonasında attığı 7 golle gol kralı olmuştu. Ransford Osei ise Gana’nın Kessben F.C. takımından yetişmiş.

Türkiye’de oynamış olan Ganalı oyuncuları hatırlayacak olursak, ilk akla gelen Galatasaray’ın Fatih Terim döneminde Türkiye’ye getirdiği 8 Ganalı gençten, tek Türkiye’de kalabilen oyuncu olan Richard Kingston akla gelecektir. Bu grupla birlikte Türkiye’ye gelen Stephan Appiah, kimilerine göre beğenilmemiş, kimilerine göre de bonservisinin yüksek olması sebebiyle gönderilmişti.

Türkiye’de uzun yıllar oynamış olan en önemli Ganalı ortasaha oyunculardan biri de “Kasap” lakaplı Stephen Baidoo. Baidoo uzun yıllar Ankaragücü’nde ve bir dönemde Samsunspor’da forma giymişti. Stephen Baidoo, Gana’nın Ashanti Gold takımından yetişmiş. Türkiye’de en fazla iz bırakan Ganalı ortasaha oyuncusu ise Fenerbahçeli taraftarın çok sevdiği Samuel Johnson’dı.

Türkiye liginde oynamış Ganalı çok önemli forvet oyuncularından da bahsetmek gerek. Uzun süre Ankaragücü’nde forma giyen ve bir dönem Trabzonspor’a transfer olan Augustine Ahinful, Yimpaş Yozgat ve Kocaelispor da parlayan Kwame Ayew, Türkiye’de Yılmaz Vural kadar takımda görev yapmış olan Emmanuel Tetteh ve Gaziantepspor da parlayıp Rıdvan Dilmen tarafından Fenerbahçe’ye transfer edilen Yaw Preko bir dönem ligimizde oynayan diğer Ganalı golcüler.

Gençlerbirliği’nin 3 milyon euroya Dinamo Moskova’ya sattığı Haminu Dramani de ligimizde oynamış olan kaliteli Ganalı oyunculardan biri. Dramani, Gana’nın Heart of Lions takımından yetiştikten sonra Kızılyıldız’a transfer olmuştu. Kızılyıldız’dan onu bulup Türkiye’ye getiren de, parlatıp iyi paraya satan da İlhan Cavcav olmuştu.

Gana milli takımı 22 Şubat-8 Mart 2009 tarihleri arasında Fildişi Sahilleri ‘nde düzenlenecek ve sadece yerel oyuncuların kadroya çağrılabildiği African Nations Championship isimli turnuvaya katılacak. Turnuvaya; A grubunda; Fildişi Sahilleri, Senegal, Tanzanya ve Zambia, B grubunda ise; Gana, D.Kongo Cumhuriyeti, Libya ve Zimbabwe katılacak. Gana’nın açıklanan 23 kişilik kadrosunda ise, 7 Asante Kotoko’lu oyuncu, 3 Accra Hearts of Oak oyuncusu, 3 Liberty Professionals takımı oyuncusu ve diğer Gana takımlarından oyuncular var.

Gana 2010 Dünya Kupasında yer alması beklenen Afrika ülkelerinden biri. Özellikle çok iyi ortasaha oyuncularına sahipler. Ülke futbolunun en önemli oyuncuları, kendi liglerinden yetişiyor. Örneğin, Gana futbolunun şu andaki en önemli futbolcuları olan Sulley Ali Muntari ve Michael Essien, Gana takımlarından Liberty Professionals’den yetişmiş. Aslında Dünya futbolunda adı bile geçmeyen ancak Türkiye Liginden bile daha kaliteli oyuncular yetiştirmiş bir lig Gana Premier Lig…

by LeFoot