Rivayete göre Saraybosna'da aynı ailenin içindeki üyelerin birbirleriyle konuşmadıkları 2 gün vardır her sene. O gün boyunca aile ikiye ayrılır, üyeler birbirlerinin rakibidir çünkü. Gün boyu süren tansiyonun sebebi, insanoğlunu resmi olarak 150 yıldır kendine esir eden bir meşin yuvarlağın yarattığı rekabettir aslında. Balkanların en hatırı sayılır derbilerinden, Bosna-Hersek'in en büyük derbisi olan, FK Željezničar Sarajevo-FK Sarajevo mücadelesi. Balkanlarda bölünmeden sonra ortaya çıkan devletlerin tümünün sınırları içinde, isim yapmış bir derbi bulunuyor. 55 yılı bulan bu ezeli rekabet de bugün Bosna Hersek futbolunun Avrupa çapında isminden söz ettirmesinde ve ligin ayakta kalmasında büyük pay sahibi. İşin esasına girmeden önce, edebiyatını yapalım ilk önce.
Her iki takımın isminde bulunan "FK" harfleri "Fudbalski Klub", yani "Futbol Kulübü" ifadesinin kısaltılmışı. Bir nevi bizdeki "spor" (buradan bir yere geleceğim). Yani FK Sarajevo'ya, Saraybosnaspor denilebilir rahatlıklar. Peki diğer takımdaki "Željezničar" ne demek? Aslında ambleme baktığınızda birazcık anlıyorsunuz. "Demiryolu işçisi" anlamına geliyor Željezničar, yani bir nevi Demirspor. Ona da Saraybosna Demirspor dedik mi? Alın size Adanaspor-Adana Demirspor rekabetinin aynısı ve Saraybosna versiyonu. Saraybosnaspor-Saraybosna Demirspor. Demirgibiyiz tayfası da atlamamış bunu zaten nisan ayında FK Željezničar'ı mercek altına almışlar. Peki neden demiryolu işçisi? Demiryolu işçilerinin kurduğu bir takım.
1921 yılında kuruluyor Željezničar. İkinci Dünya Savaşı sonrası şekillenen komunist rejimin 1946'da kurduğu takım olan FK Sarajevo'nun ortaya çıkışı da bu döneme rastlıyor. Komunist rejim, Željezničar'lı oyuncuları zorla takımlarından ayırıp FK Sarajevo forması giymeye zorluyor. Bu sebeple takım yıllar boyu ikinci ve birinci lig arasında mekik dokuyor. Derken 1970-72 arasındaki altın dönemlerini yaşıyorlar ve önce Yugoslavya'da lig ikincisi sonra da Yugoslavya şampiyonluğu yaşıyorlar ki bu onların tarihlerindeki tek Yugoslavya şampiyonluğu. Hatat Bosna takımlarının toplamda bu ligde 3 şampiyonlukları var (diğer ikisi için bir kaç satır bekleyin sadece). 1984-85 sezonunda UEFA Kupası'nda yarı finale kadar yükseliyorlar ki bu onların kulüp tarihindeki en büyük uluslararası başarı. 1997'den itibaren düzenlenen Bosna Hersek Premier Ligi'nde ise 2002'ye kadar 3 kez şampiyon oldular. 2000-02 arasında elde ettikleri üstüste şampiyonluklar onları, şu ana kadar Bosna Ligi'nde üstüste şampiyon olan tek takım unvanına sahip yapıyor. Ancak 2002'deki şampiyonluktan beri suskunlar ve 7 senedir şampiyonluk göremiyorlar. Mali problemler ve teknik adam değişiklikleri kulübün belini bükmüş durumda. Tkımın başında 1985'teki UEFA Kupası tablosunun mimarı, Balkan futbolunun efsane isimlerinden Ivica Osim'in oğlu Amar Isim var.
Gelelim Yugoslav döneminde Bosna takımlarının kazandığı 3 şampiyonluktan diğer 2 tanesine sahip takıma. FK Sarajevo. 1946'da Nazi yönetiminden kurtulan Partizan gruplarınca kurulan takım Udarnik (Öncü) ve Sloboda (Özgürlük) kulüplerinin birleşimi ile oluşuyor. 1967'de, bugün bir çoklarına göre gelmiş geçmiş en iyi Bosna'lı futbolcu olarak bilinen Asım Ferhatovic'in önderliğinde Yugoslav şampiyonluğuna ulaşıyorlar. İkinci şampiyonluk, bir başka lider oyuncu, Saffet Susic'in önderliğinde geliyor. Sonrasındaki başarı için 2007'ye kadar bekliyorlar. Aslında 1998-99 sezonunda da şampiyon oluyorlar ama ligin osnundaki play-off mücadelesine FK Sarajevo dışında hiç bir takım katılmadığından ve boykota gidildiğinden UEFA bu şampiyonluğu tanımıyor.
Aslında 1950'lerde varlıklı kesmin, rejimin takımı olan FK Sarajevo tarafına, işçi sınıfının da Željezničar tarafına kaydığı iblinse de yıllar geçtikçe bu ayrım ortadan kalkıyor tabi. Bugün iki takımın da her kesimden taraftarı var. Maçlarını 20.000 kişilik Grbavica Stadyumu'nda oynayan Željezničar'ın taraftar grubu "The Maniacs" 1980'lerden beri takımı takip ediyor ve stadyumun güney kesminde yer alıyorlar. Takımın ikinci ligde mücadele ettiği 70'li yılların sonunda, seyirci ortalamaları 10.000 civarında seyrediyordu. Üstelik bu grubun içinde bayan taraftarların oluşturduğu South Blue Ladies isimli bir tribün grubu da mevcut. Maçlarını 37.500 kişilik Asım Ferhatovic Hase Stadyumu'nda oynayan FK Sarajevo'nun taraftar grubu ise "Horde Zla". Seytanın Ordusu olarak çevrilebilir ve onlar da stadyumun kuzey kesiminde yer alıyorlar. 1980 ve 90'larda oldukça belalı bir tribün grubu olarak bilinen Horde Zla'nın rakip tribünlere canlı yılan atma, 2 Partizan taraftarını bıçaklama ve iç savaşta ülkelerini savunma gibi icraatleri var. Almanya'da da bir şubeleri bulunuyor. 2 grup 1998'de oynanan Saraybosna derbisinde sahaya dalıp birbirine girmiş, FK Sarajevo kalecisi çıkan olaylarda ciddi biçimde yaralanmıştı.
2 takımın arasında bugüne kadar Yugoslavya dönemi dahil 93 lig mücadelesi oynanmış. FK Željezničar'ın 29'a 28 üstünlüğü var ve 36 maç da berabere sonuçlanmış. Atılan gollerde ise FK Sarajevo 115-113 önde. Bosna Hersek döneminde ise FK Sarajevo'nun 9-8, gollerde de 37-33 üstünlüğü ve 13 maç da berabere bitmiş. Bunun dışında Yugoslavya Kupası, Bosna Kupası ve Bosna Süper Kupası olmak üzere 16 kez daha karşı karşıya gelmişler ve bunlarda FK Sarajevo'nun 8-6 üstünlüğü var. Kısacası iki takımın rakamları birbirine çok yakın.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder