ST. PİERO VE ÖZER'S ANATOMY

Haydarpaşa Lisesi'nde okurken, okul çapındaki futbol turnuvasında hakem kalmadığından, bizim takımın uzun bir maç arasında, alt sınıflardan bir maçın hakemi olmuştum. O gün "sokarım sizin hakeminize de düdüğünüze de" dediğimi hatırlıyorum. Erman Toroğlu'nun ettiği ender doğru laflardan birisi hakemin, maç içindeki pozisyonların hem şahidi, hem de hakimi (yargıçı) olduğudur. Adam mahkemede şahit olur, hem de karar verir. Benim yaptığım kıçı kırık bir lise maçında hakemlikti. Bu blogu okuyan, amatör veya profesyonel olarak, çeşitli spor dallarında hakemlik yapanlar bu duyguyu çok iyi bilirler. Siz bir maça istediğiniz kadar kendinizi bir takımı kollamak için şartlandırarak çıkın. Çok aşırı durumlar dışında, çok kritik pozisyonlarda (korner-aut kararı, orta sahada olan bir faulden hatta penaltıdan bahsetmiyorum, zira penaltıda dahi topun önce içeri sokulması lazımdır, doğrudan cumartesi akşamı gibi sizin kararınızın tabelayı değiştireceği kararlardan bahsediyorum) o şartlandırmaya uygun kararlar vermek çok zordur. Tüm Türkiye, cumartesi akşamından beri, Aziz Yıldırım'ın Kulüpler Birliği başkanlığından istifası sırasında yaptığı açıklamanın, iki haftadır Fenerbahçe lehine bazı bilinçli hataların yapılmasına yol açtığını iddia ediyor. İlki geçtiğimiz hafta Galatasaray-İBB maçıyla ilgiliydi (şahsım o maçta hakem davranışı ile ilgili bir problem olduğu konusunda hemfikirdir ama bunun nedeninin Aziz Yıldırım olduğuna hiç katılmıyorum), ikincisi de bu haftaki meşhur pozisyon.

Fenerbahçe-Ankaragücü maçının 92. dakikasından itibaren bir dolu şey okuduk. Ben hatta Özer'in dizinden girip, vücut açısından ve topuğunun bastığı çizgiden çıkıp Özer's Anatomy'i izletenler de gördüm. Halbuki bu konuda yapılacak yorum çok nettir, ki ben de gireceğim o diziye ne yapayım. İnsan gözünün kavisli olarak görmesi imkansızdır. İnsan gözü net olarak önündeki şeyi görür ki gözünün önünde deyiminin sebebi de budur. Cumartesi akşamı olan pozisyonda, topun çizgiyi geçip geçmediği ile ilgili en güvenilir yorumu yapabilmek için (bakın net görebilmek için demiyorum) bulunmanız gereken pozisyon, korner bayrağını tam vücudunuzun ortasından, vücudunuza paralel olarak geçmesini sağlayacak biçimde, bir ayağınızı soluna bir ayağınızı da sağına koyarak durmaktır. Yani korner bayrağı, dolayısıyla da kale çizgisi iki bacağınızın arasındadır, iki yan kale direği tek bir direkmiş gibi görünür. Böylece görüntüyü süzebilirsiniz. Ama maçın yardımcı hakemi Volkan Narinç o pozisyonda değil, çizginin saha içine doğru solunda idi (halbuki Fenerbahçe defansının iki son adamı da kale çizgisi üzerindeyken). Eski hakem Ali Aydın, Narinç'in doğru yerde olduğunu yazmış ama yanılıyor. Halis Özkahya'nın yine fizik kuralları ve insanın görme yetisi gereği bu pozisyonu değerlendirmesi mümkün değil. Dolayısıyla bu pozisyonu net olacak süzecek kimse kalmadı. Futbolcu vicdanlarını da bu durumda devreye sokamayız, zira o anda topun kalesine girmesini engellemekten başka şey düşünmeyen Özer'in topun çizgiyi geçip geçmediğini hatırladığını bile sanmıyorum. Ve Türkiye 2 gündür, hiçbir homo-sapiens'in hadise gerçekleştiği anda çözmesinin mümkün olmadığı bir pozisyon için Aziz Yıldırım'ın açıklamalarının bu kararda etkili olduğunu savunuyor. Bu konuda tartışmaya değer bulduğum tek şey, o pozisyona özgü değil, Fenerbahçe lehine hatalar yapma konusunda genel bir anlayış olduğu ve Özkahya'nın kafasının bir yerinde Yıldırım'ın çıkışının bulunduğu. Yani aynı pozisyon, örneğin 20 kez daha olsa, Özkahya'nın hep aynı kararı vereceği. Burada da bir problem var, hem yazının girişinde, bu tür saniyenin üçte biri gibi bir sürede cereyan eden olaylarda bu şartlandırmayla hareket etmenin zor olması, hem de Özkahya'nın maç boyunca genel olarak Fenerbahçe'yi sürekli kollayan bir tutumda olmaması (Ankaragücü'nün ikinci golünden önceki faul pozisyonu buna önemli bir dayanaktır)

Şansal Büyüka-Erman Toroğlu'nun her derde deva (!) Pierosuyla ilgili video en büyük bilimsel dayanak. Buyurun burada. Kaç saniye sürüyor biliyor musunuz analizleri? Koltuklarında, maçtan sonra rahat rahat otururken, bilgisayar teknolojisi ile yapılmış bir analizi 27 saniyede bize aktardılar. Özkahya ve ekibi saniyenin üçte biri gibi bir zamanda, Fenerbahçe-Ankaragücü maçının 92. dakikasında, pozisyonu süzebilecek tek adam olan yardımcı hakem doğru yerde durmuyorken karar vermek zorundalardı. Ne derece, hakemin yanlış kararının bazı kesimleri mutlu etmek için aldığına dayanak olarak gösterilebilir yorum sizin.

Yıllardır yapılan bir başka yorumu da hortlattı bu. Ankaragücü bu 1 puan yüzünden küme düşerse veya Fenerbahçe 1 puan farkla şampiyon olursa hesabını kim verecek? Size söyleyeyim, kimse vermeyecek. Çünkü kimse vermemeli. Hakemlik kavramının içinde hata payının hep varolduğunu ve varolacağını kabullenmeden, bunun dünyada bir tek bize olmadığını kabullenmeden, herkesin bu hatalardan her zaman muzdarip olduğunu kabullenmeden bir adım ileri gidemeyiz. Bu hastalıklı düşünce Avrupa maçlarında zaman zaman görülen "Türkiye ve Türk takımlarının bir kez bile kollandığını görmedim, bunlar Hristiyan oyunları" yorumunu da getiriyor beraberinde.

Bunu hep kullanırım. 1966'da İngiltere Almanya'yı olmayan bir golle mağlup edip Dünya Kupası'nı aldı. O İngiltere 20 yıl sonra Dünya Kupası'nda Maradona'dan alenen elle atılmış bir gol yedi. Ondan 4 yıl sonra da O golü atan Arjantin, 1966'nın mağduru Almanya'nın kazandığı haksız bir penaltı ile Dünya Kupası'nı Almanya'ya bıraktı. Dünya futbolunun en büyük organizasyonunun 3 ayrı kupasından 3 hadise verdim size. 3 olay 3 takım, her biri birer kez mağdur olmuşlar ve hakem hatalarından yararlanmışlar. Bu oldu, oluyor ve olacak. Kuyruğa kaynak yaparak maça girmeye çalışan, sahaya atacağı pet şişesini donunun içine sokarak stadyuma giren, çalışan nüfusunun tümünün hayatında en az bir kere mesleğiyle ilgili usulsüzlük veya ciddi hata yapmış olduğu, mesleğini neredeyse hiçbir zaman mükemmel olarak yerine getirememiş bir toplumun, hakemlerden bu derece mükemmel olmalarını istemeye ve üstüne üstlük (doğal olarak) bunu başaramadıkları zaman bir takım sebeplere bağlamaya hakkı yok.