EFSANE SEZON 1: 1988-89 İNGİLTERE

Liverpool'ın efsane Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu. Bayern Munich'in 2001 yılında Patrik Andersson'un golüyle Schalke'nin elinden aldığı şampiyonluk, Manchester United'ın geri dönüşü, Galatasaray'ın 2006 yılında ligin son haftasında elde ettiği şampiyonluk, Deportivo'nun Barcelona'ya son dakika penaltısını kaçırarak bıraktığı lig. Bunların hepsinin efsanevi bir niteliği vardır. Bugün, serinin ilk maddesinde anlatacağımız hikaye, daha doğrusu maç da aynı yoldan giden bir yolcu. 26 Mayıs 1989'da, Liverpool ile Arsenal arasında Anfield'da oynanan ve o zamanki adıyla İngiltere 1. Ligi'nin şampiyonunu belirleyecek mücadele. Tabii ki bandı geriye sarıyoruz.

Ağustos 1988. Liverpool, tarihinin en mutlu dönemlerinden birisini yaşamaktadır. Kenny Dalglish yönetiminde 1987-88 sezonunda şampiyonluk yaşayan takım 20 Ağustosta oynanan Charity Shield finalini Wimbledon'a karşı 2-1 kazanmış, gollerin 2'si de Ian Rush'ın Juventus'a gidişi üzerine takımın gol yükünü üstlenen ve bir önceki sezonu 26 golle, gol kralı olarak kapatan İrlandalı John Aldridge'den gelmiştir. Wimbledon onları birkaç ay önce FA Cup finalinde mağlup etmiş ve bir dubleyi engellemiştir. Üstüne üstlük Rush, Juventus'taki macerasında tarihin en tipik "homesick" ve "hard to adjust Italian life style" hadiseslerinden birisini geçirir. 2.7 milyon poundluk rekor bir bonservis bedeli ile Anfield Road'a dönmüştür. Grobbelar, Whelan, Beardsley, Houghton, McMahon, Barnes, Molby, Hansen ve Staunton gibi birçok güçlü oyuncunun bulunduğu kadro 1989 yılında da şampiyonluğun en büyük adayıdır. Ezeli rakip Everton Tony Cottee'yi transfer etmiş, Alex Ferguson'un Manchester United'ı ise, aynen Ian Rush gibi bir başka yılıdızını, Mark Hughes'u evine döndürmüştür. Takım 27 Ağustosta da lige fırtına gibi girer ve Charlton'ı deplasmanda 3-0 mağlup eder. Aldridge işi otomatiğe bağlamış ve gollerin 3'ünün de altına imza atmıştır. Gelecek parlaktır.

Takım eylül ayını yavaş geçse de Manchester United 1-0 mağlup edilir ve Norwich City'nin arkasında takip sürdürülür. Ekim ayında ise İngiliz futbolunda bir başka sürpriz gerçekleşir. Millwall, tarihinde ilk kez 1. lig'in tepesine çıkar. Ekim ayında sezonun Liverpool için ilk darbesi gerçekleşir. Danimarkalı defans oyuncusu Jan Molby, alkollü araba sürerken Merseyside'daki bir gece kulübünün duvarına toslar. 3 ay hapis cezasına çarptırılır. Norwich ekim ayını da lider kapatır. Bu arada sezon sonu, İngiliz futbol tarihinin en sansasyonel maçlarından birisini oynayacak olan 2 takım Lig Kupası 3. turunda karşı karşıya gelir ve Liverpool, Arsenal'i kupa dışına iter. Ancak kırmızılar kasım ayını da Norwich'in 6 puan gerisinde kapatır. George Graham'in takımı Arsenal ise ikinci sırada takibini sürdürmektedir.
















Liverpool, aralık ayında Norwich'e Anfield'da 1-0 kaybeder. Ancak Norwich'in bu maç dışında performansında bir düşme olmuştur ve Arsenal liderliğe yükselir. Liverpool üçüncü sırada zirveye yakındır ve Molby, hapis cezasının yarısını, yan, 1,5 aylık kısmını tamamlayıp tekrar sahalara döner. Yıl bittiğinde Gunners, Norwich'in 1 puan önündedir, Millwall ise, sezonun sürprizi özelliğini halen korumakta ve Arsenal'in 7 puan gerisinde takibini sürdürmektedir. Yeni yılın başında Liverpool, Manchester United'a 3-1 mağlup olur. Maçın yıldızı Fergie'nin meşhur ilk "güvercinlerinden" olan ama o sezon sonrası bir daha ortalarda görünmeyen Russell Beardsmore olmuştur. Ancak o günden sonra, Dalglish'in öğrencileri, sezon sonuna kadar oynayacağı 18 maçta 15 galibiyet ve 3 beraberlik alacak, bu dönemde tam 9 maç üstüste kazanacaktır. Aldridge bu 18 maçta 16 gol atar.

Mart ayında oynanan 6 maçın 6'sı da kazanılır ve Arsenal ile olan puan farkı 5'e indirilir ve 1 maç da eksikleri vardır. Giderek kızışan sezona 15 Nisan 1989'da, Hillsborough'da oynanacak Liverpool-Nottingham Forest FA Cup yarı final maçı öncesi ve maç başladıktan kısa süre sonra yaşananlar damgasını vurur. Bugün tüm futbolseverlerin hakkında bilgi sahibi olduğu gibi, maç öncesi tribünlerde çıkan arbede sonucu 94 kişi hayatını kaybeder. İngiltere Futbol Federasyonu, bu hadiseden 48 saat sonra, İngiltere'deki tüm stadyumlarda ayakta maç izlemeyi yasaklar. Olaydan kısa bir süre sonra 14 yaşındaki Lee Nichol hastane yatağında hayatını kaybeder ve kurbanların sayısını 95'e çıkarır. The Sun gazetesi Liverpoollı taraftarların ölü ve yaralı taraftarları soyduğu, Nottingham'lı taraftarlara ait cesetlerin üzerine işediklerini iddia eder. Liverpool kentinde gazeteye karşı büyük bir kampanya başlatılır. Bu olaydan sadece 13 gün sonra, Heysel Faciası sonucu devam eden mahkeme, hakkında suçlamalar bulunan 25 Liverpool taraftardan 13'ünü 3 yıla kadar hapis cezalarıyla cezalandırır. 4 yıl içinde, dünya futbol tarihinin en büyük 2 tribün facıasının içinde bulunan Liverpool'ın ligde devam ettirdiği performans gölgede kalmıştır. Zira takım Arsenal'e karşı farkı 3'e indirir ve 1 maçları da eksiktir.

























Liverpool 9 maçlık galibiyet serisinin ardından ve Hillsboroguh sonrası çıktığı ilk maçta Goodsion Park'ta Merseyside derbisindedir. Maç 0-0 biter. Arsenal farkı maç fazlasıyla 5 puana çıkartır. Ancak Liverpool ardından gelen Nottingham Forest, Wimbledon, Queens Park Rangers ve West Ham United maçlarının tümünü kazanıp Arsenal'in 3 puan önünde son haftaya girer. Arsenal son 2 hafta Derby County'e kaybetmiş ve Wimbledon'la berabere kalmıştır. Bu dönemde, 20 Mayıs 1989'da FA Cup tarihinin en çarpıcı maçlarından birisi oynanır. Liverpool ve Everton, Wembley'de karşı karşıya gelir. Aldridge ve Rush Liverpool'ın, Stuart McCall ise Everton'ın gollerini attığında durum 2-2'dir ve dakikalar 104'tür. Rush bir kere daha sahneye çıkar ve Liverpool'a kupayı getirir. Bu maç halen FA Cup finalleri içerisinde en unutulmaz olanlardan birisi olarak bilinir. Liverpool artık dubleye çok yakındır. Ancak unutulmaması gereken bir şey vardır, Liverpool son maçta, takipçisi Arsenal ile karşı karşıya gelecektir. Aslında bu maç 23 Nisanda oynanacaktır ama facia, maçın lig sonuna atılmasına sebep olmuştur.

26 Mayıs 1989. İngiliz futbolunun en sansasyonel simalarından Don Revie'nin hayatını kaybettiği gündür aynı zamanda. Liverpool maç öncesinde 76 puan ve +39 averajdadır. Arsenal'in ise 73 puan ve +35 averajı vardır. Arsenal'in attığı gol daha fazla olduğundan, Graham'in takımına sadece 2 ve daha fazla farkla kazanılan bir galibiyet yetecektir. Yani Arsenal'in maçı kazanmasına sevinememesi bile mümkündür. Ayrıca Liverpool, o güne dek, Rush-Aldridge ikilisinin forvette oynadığı hiçbir maçı kaybetmemiştir ve Aldridge oynadığı son 6 maçta gol atmıştır. 1974'ten beri Anfeidl'da oynanan13 Liverpool-Arsenal maçında Arsenal'in galibiyeti yoktur. 41.000 kişi, Anfield'a, 1986'dan sonra gelecek duble için toplanır. Reds, maça kalede Grobbelar geri dörtlüde Ablett, Staunton, Nicol, Hansen, orta sahada Whelan, Houghton, McMahon, Barnes, ileride de Rush, Aldridge kadrosuyla çıkar. Arsenal'in kalesini John Lukic korurken, defansta, Dixon, Winterburn, Adams, Bould, onların gerisinde son adam olarak David O'Leary, orta sahada Rocastle, Richardson, Merson, Thomas ve forvette Alan Smith görev yapmaktadır. Arsenalli futbolcular Liverpool taraftarlarına maç öncesi çiçek verirler. Sonraları Galatasaray'da da forma giyecek olan Barry Venison Liverpool yedekleri arasındadır.

Maçın ilk yarısında Liverpool rakibini çok zorlamaz zira onlara her türlü sonuç yetecek gibi görünmektedir. Arsenal'li Bould'un kafasını, Steve Nicol ağlara gidecekken kafayla kornere atar. Derken 32. dakikada Ian Rush sakatlanır. Bu gecenin ilk kötü haberidir, yerine Peter Beardsley oyuna dahil olur. Artık Liverpool şampiyonluğu için 45 dakika kalmıştır. İkinci yarı başlar Maçın 52. dakikasında Arsenal sağ kanattan bir serbest vuruş kazanır. Endirekt bir serbest vuruştur bu. Nigel Winterburn topu keser, Alan Smith bir hamle yapar ve top yerde sekerek ağlara gider. Arsenal 1-0 öne geçmiştir. Aşağıda izleyebileceğiniz videoda görüldüğü gibi, Arsenalli bir kaç taraftar sahaya girer, hatta Liverpool taraftarları arasına bir de Arsenalli sızmıştır. Merseysidelı oyuncular uzun süre hakem David Hutchinson'a Smith'in topa bir müdahalede bulunmadığı ve bu endirekt vuruşun doğrudan ağlara gittiği, yani iptal edilmesi gerektiği yönünde itiraz ederler. Hutchinson yardımcısı ile uzun uzun konuşur ve golü verir. Anfield'da kabus başlamıştır. Ancak Arsenal'in halen 1 gole ihtiyacı vardır.



74. dakikada Arsenal 2. gole yaklaşır. Michael Thomas burun buruna iken topu Grobbelar'a teslim eder. George Graham defanstan Steve Bould'u çıkarıp orta saha oyuncusu Perry Groves'u sahaya sürer ve 5-4-1'den 4-4-2'ye dönüp rakip kaleye yüklenir. John Barnes ve John Aldridge bundan yararlanıp rakip kalede tehlikeler yaratırlar. 90. dakika gelip çatar. Steve McMahon bu dakikada arkadaşlarına maçın bitmesine 1 dakika kaldığını söylemiştir. O sırada Arsenal'den Kevin Richardson sakatlık geçirmektedir.

92. dakikaya girilir. Barnes sağdan Arsenal kalesini zorlar, ama yıllar sonra futbol sahalarında peydah olan, korner bayrağına gidip dakikaları öldürme taktiği o yıllarda ortada yoktur. Kaleye yönelir, topu kaptırır ve Lukic topu ellerine alır. Lee Dixon ondan topu alır ve 50 metrelik bir pas atar. Alan Smith topu yumuşatır, kaleye yüzünü döner ve topun dibine girerek ortadan dalan Thomas'a kaldırır. Thomas topu tam olarak kontrol edemez ve ayağından açar ama top Steve Nicol'le arasında tilt topu gibi gidip gelir ve bir anda siyahi oyuncu, Grobbelar ile karşı karşıya kalır. Topu taşır ve yere yatmış Grobbelar'ın üzerinden aşırır....0-2....Thomas arkasında 4 Liverpoollı seyir halindeyken golü yazmış ve Arsenal'i bitime saniyeler kala liderlik koltuğuna oturtmuştur. Gol sonrası sevincinden ne yapacağını bilemez ve acaip hareketler yapar. Liverpoollılar çöker, Dalglish kenarda kaskatı kesilir. Liverpool oyuna başlar ve hücuma kalkar, ancak atak Lukic'in ellerinde biter. Hutchinson saniyeler sonra düdüğü çalar. Arsenal 28 yıl sonra şampiyon olmuş, Nick Hornby'e kalemi kağıdı alıp masaya oturtacak peri masalını ortaya çıkartmıştır (Fever Pitch'de 1992 şampiyonluk yolculuğunun da rolü büyüktür elbet). Arsenalli birçok oyuncu kariyerindeki ilk şampiyonluğu yaşamıştır.














John Aldridge 26 golle, ligi gol kralı olarak tamamlar. İzleyen sezon, eylül ayında Real Sociedad'a yelken açar. Dalglish yönetimindeki Liverpool, 1989-90 sezonunda şampiyon olur, son kez. Aston Villa'nın 9 puan önünde ligi bitirmişlerdir. Bir daha da şampiyon olamazlar. 1991'de Arsenal bir kez daha Liverpool önünde şampiyonluğu kazanır.