26 Aralık 2008 Cuma

İNTERNETTE RÖNESANS

















Justin Kan. 24 yaşında San Francisco'lu bir genç. Hayatımızı ne kadar etkileyebilir? Bu genç sadece bizim değil İngiltere Premier Lig ekonomisini kökünden sarsıyor bir süredir. Sadece evinde oturarak yaptığı bir girişimle. Otoriteler 16 yıllık Premier Lig tarihinin ve televizyon yayınlarının hiç bu kadar tehdit altında olmadığını belirtiyorlar. Sebebi bu gencin isminde saklı. Justin. Yani 2007 Nisan ayında Justin TV adındaki siteyi açan gencin ismi.

Justin Kan'ın bir gün bilgisayar başında otururken uygulamaya koyduğu ve kullanıcıların çok basit erişim imkanları ile dünya üzerinden bir çok maçı yayınladıkları, bugün 90.000 kanala ulaşmış bu site dünya üzerindeki neredeyse her maçın yayınlanması için bir platform oluşturmuş durumda. Premier Lig'de her hafta oynanan 10 maçın 10 tanesi de bu siteden birden fazla kanal seçeneği ile yayınlanıyor. Site ilk yaratıldığında kullanıcıların kendi hayatlarını bir webcam aracılığı ile yansıttıkları bir tür "Truman Show" eğlencesi idi. Şimdi ise insanlar maç yayınlarının paketini satın alıp almama konusunda bu site sayesinde 2 kez düşünüyorlar. Premier Lig'in yayın hakları 2007-2010 yılları arasını kapsayan 2.6 milyar dolarlık bir anlaşmayla satıldı. Bu muazzam rakamın 24 yaşındaki Kan tarafından ciddi tehdit altında olduğu Premier Lig yetkilileri tarafından kabul edilmiş durumda. Daha önce bu tür telif hakları için 5 internet sitesine dava açıldı ve tümü site sahiplerinin aleyhine sonuçlandı. footballon.net, freepremierleague.com ve premiershiplive.net. bu sitelerden bazıları. Google ve youtube'un da benzer davaları desteklemesi ve mümkün olduğunca futbol maçlarının özetlerinin dahi kendi sitelerinden yayınlanmasına engel olmasından cesaret alan İngiliz futbolunun yöneticileri çok yakında Justin Tv'ye de yüklü bir tazminat davası açmaya hazırlanıyorlar. Bugün önemli bir kurum haline gelen Justin TV şirketinin CEO'su Michael Siebel, dünya üzerinde milyonlarca kullanıcısı olan sitedeki her faaliyetin denetlenmesinin imkansız olduğunu, site yöneticilerinin DMCA olarak bilinen Milenyum Dijital Telif Yasası'na (Digital Millennium Copyright Act) sadık oldukları ve bu yasaya aykırı davranan şahısların siteye erişiminin engellendiğini bu yüzden kendilerinin sorumluluk kabul etmeyeceklerini belirtti. 90 dakikalık bir futbol maçı için 90.000 kanal üzerinde denetim yapmak imkansıza yakın bir durum. Üstelik bu tür siteler sadece Batıda değil doğuda da yaygın. Çin kaynaklı PPLive sitesi Batının telif hakkı yasalarının kapsamı dışında. Dolayısıyla onlara kanuni bir yaptırım uygulamak imkansız gibi.

Oxford Üniversitesi Internet Enstitüsü'nde görev yapan Wolf Richter gün geçtikçe bu tür sitelerin sayısının azalıp üye sayısının arttığını ve dosya paylaşımı ve teknik destek gibi olankların artmasıyla şahısların çok daha yüksek yayın kaliteleri ile maçları yayınlamaya başladığını ve bunun önüne geçilemeyeceğini belirtiyor.Konu masada olduğundan beri birçok çözüm üzerinde duruluyor. İşin içinde İngiltere'den söz konusu sitelere bağlanan kullanıcıların tespit edilip kendilerinden vergi alınması gibi uçuk çözümler dahi var. Bu akımın giderek büyümesi 2010-2013 dönemi yayın haklarının satılması sırasındaki teklifleri oldukça olumsuz etkileyecek.Bu noktada birçok otorite Premier Lig yayın kuruluşları ve yöneticilerinin internet siteleri ile kedi fare oyunu oynamak yerine yayın kalitelerini artırıcı ve korsan yayınları engelleyici bir takım önlemler almasının daha yararlı olacağını düşünüyor.

Küçükken çigi filmlerde hep duyardık bu cümleyi. "Bu silah insanlık için harika bir buluş, ama kötülerin eline geçerse dünyanın sonunu getirebilir." İnternet böyle bir şey işte. O internete çektiği kısa filmi koyup Hollywood yönetmenliğine, yaptığı şarkıyı koyup müzik dünyasına adım atan da var, tek gayesi 1.000.000 kişi bulmak olup acaip iddialara girişen, teknoloji hırsızlığı yapan da.

8 yorum:

Turgay Keskin dedi ki...

Justin TV'nin hikmetini merak ediyordum. Çok güzel bir yazı olmuş..

karalamaca dedi ki...

yanılıyor olabilirim ama türkcell süper ligi maçlarını yayınlayan lig tv y burda izlemek mümkün ama her ne hikmtse, d-smart yayın akışındaki maçları( bunlar da uefa maçları oluyor) izleme şansımı olmuyor

Quad & AbSurDMaN dedi ki...

Türkiye'de blogların bir ara yasaklanmasının nedeni bu siteydi, lig maçlarını göstermek amacıyla birçok blog embed şeklinde justin kanallarını ekleyip yayın yapıyorlardı. Bunun Justin'e erişimi engelleyerek önüne geçmeye çalıştılar fakat bilmiyorum site hala kapalı mı. Proxy'e ayar çektiğim için her site girilebilir olduğundan bilemiyorum kapalı mı değil mi. Hoş iş justin'le de bitmiyor bunun gibi birçok site var.

arnawut dedi ki...

@absurdman:
site hala açık..

Zoma dedi ki...

Zaten İngiltere ligi maçlarını justin.tv üzerinden yayınlamak yasak. Yani çoğu kanalı yönteiciler farkedince kapatıyorlar hemen. Bazı kanalların adında da maç ismi falan yazmadığı için farkedilmiyor.

Özellikle İngiltere ligini yasaklayıp diğer liglere dokunmamalarının nedeni buymuş demek. Teşekkürler yazı için.

laptü dedi ki...

@arnawut:
Bu siteye erişim mahkeme kararıyla engellenmiştir

arnawut dedi ki...

@laptü
Bende açılıyor :D

CaRtMaNtR dedi ki...

Endüstriyel anlayışın kendi kalesine attığı gollere bir örnek gibi bu durum bence :D