KHALED, RACHID TAHA, FAUDEL VE DI CAMPIONA N LEZZAYER

Efendim turumuzda geldik en geniş ama ilginç ölçüde yeşil sahadaki futbol açısından en başarısız ülkeye. Cezayir. % 99.5 oranı ile Kuzey Afrika ülkeleri arasında müslümanlığın en fazla benimsendiği ülke Cezayir. Aynen Tunus gibi onlar da tarih boyunca bir çok Avrupa ülkesinin egemenliği altında yaşadıktan sonra 1962 yılında Fransız egemenliğinden kurtularak bağımsızlığını ilan etmiş bir ülke. Ancak yine Tunus'ta ve pazartesi günkü Fas yazısında göreceğiniz gibi Fransız kültürününetkisini çok fazla hisseden, futbolda da hala bir çok genç yıldızını Fransız milli takımına kaptıran bir ülke ki Zinedine Zidane ismini söylemek yeterli oluyor sanırım. Bu konuda Le Foot'un 2 ay önce yazdığı Futbol Sömürgesi: Cezayir yazısını okumanızı öneririm. Cezayir bölgedeki diğer ülkeler gibi yerleşimini Akdeniz kıyısında yoğunlaştırmış bir ülke. Toprak açısından Afrika'nın ve Arap dünyasının en büyük ülkesi Sudan'dan sonra en büyük ülke ve dünyanın da en büyük 11. ülkesi. Toplam nüfusu 34 milyon civarında. Sıcaklık açısından diğer Kuzey Afrika ülkelerine oranla biraz daha yüksek derecelerin ölçüldüğü Cezayir'de zaman zaman 55 dereceye varan sıcaklıklara ulaşılmış. Ülke 48 kent yönetimine ayrılmış durumdaki bu kentlerin yöneticilerine "Wali" adı veriliyor. Tahmin edersiniz bizdeki "Vali" ile görevi aynı.










































Cezayir'in yemek kültürü Kuzey Afrika'dan pek farklı değil, yine Fransız etkileşimli bol baharatlı bir mutfak. Kısır yine en bilinen yemek. Ama benim kültür kontenjanından bahsedeceğim şey yemek değil bir kaç şahıs. Popüler Kuzey Afrika müziğinden son yıllarda piyasaya çıkmış Cezayir'li 3 isim. Rachid Taha, Khaled ve Faudel. Khaled (diğerini pazartesi inceleyeceğiz). 49 yaşındaki Cezayir'li şarkıcı Kuzey Afrika'nın halk müziği olan Rai'nin kralı anlamında gelen "King Of Rai" lakabı ile biliniyor. Türkiye'de 1996 yılında piyasaya sürdüğü single'ı "Aicha" ile tanınan Khaled ardından imza attığı bir dolu proje ile bugün toplamda 10 albüme ulaşmış durumda. Khaled rai müziğinin içinde var olan progresif öğeler ve özellikle İslam dininde hassas meseleler olan seks, alkol ve uyuşturucu gibi noktalara değinen şarkı sözleri sebebiyle İslami çevrelerden ölüm tehditleri almış bir isim. Bugün Fransa'da yaşıyor ve hala ülkesinde radikal İslamcı gruplar tarafından nefretle bakılan bir isim. Rachid Taha bizde "Ya Rayah" şarkısıyla tanındı biliyorsunuz. Farklı ses rengiyle dikkat çeken Taha bugün 51 yaşında ve 11 albümün altına imza attı. Aslen Fransız olan Cezayir asıllı 31 yaşındaki Faudel ise henüz onlar kadar çok ünlü olmuş bir isim değil. Bu üçlünün 1999 yılında Paris'te 17.000 kişiye verdikleri verdikleri çift cd'lik konser hala Arap dünyasında verilmiş en iyi konserlerden birisi olarak bilinir. Albümde üçlünün kendilerine ait olan şarkıları ve Cezayir'in halk şarkılarının icrası mevcut. Bir ara Ankara'daki her müzikmarkette aşağıdaki şarkı çalıyordu bilenler bilir. Size de Rachid Taha'nın sesi heran detone olacakmış gibi gelmiyor mu?



Cezayir Ligi yani Algerian Championnat National, 1962'de bağımsızlık kazanıldıktan hemen sonra oynanmaya başlanmış. Tizi Ouzou takımı JS Kabylie 14 şampiyonlukla en fazla şampiyonluk kazanan takım ve son şampiyon. Diğer takımların hiçbirisi 10 şampiyonluk barajını geçememiş durumda. Başkent Cezayir'in takımı MC Algiers ve CR Belouizdad onu 6 şampiyonlukla takip ediyorlar. JS Kabylie ayrıca 1981 ve 1990'da Afrika Şampiyon Kulüpler Kupası, 1995'te Afrika Kupa Galipleri Kupası ve 2000, 2001, 2002 yıllarında Afrika'nın UEFA Kupası diyebileceğimiz CAF Kupası'nın sahibi. Ligde toplam 17 takım bulunuyor, 17 takımlı bir ikinci lig de mevcut. Ligde son 3 sırayı alan takımlar bir alt lige düşerken aynı sayıda takım birincli lige yükseliyor. Ligin dışında Cezayir Kupası ve Süper Kupa şeklinde bilindik organizasyonlar da mevcut. 2008-09 sezonunda bitime 9 hafta kala 3 şampiyonluğu bulunan, 2006-07 şampiyonu ES Setif 45 puanla lider. JS Kabylie 1 puan gerisinde. Birinci ile altıncı arasında sadece 6 puan fark olması ligi bu sene hoş bir tabloya döndürmüş. Kabylie geçen yıl 10 puan farkla şampiyon olmuştu.















Cezayir Milli takımı tarihinde 2 kez Dünya Kupası'na katıldı. Üstüste 1982 ve 1986 kupaları olmak üzere. 1982 Dünya Kupasındaki katılışı dünya futbol tarihinin milli takımlar bazındaki en büyük skandallarından birisine de sahne olur. Cezayir gruptaki ilk maçında Batı Almanya'yı şok biçimde 2-1 mağlup eder. Ardından Avusturya'ya 2-0 mağlup olur ve Şili'yi 3-2 ile geçer. Galibiyete 2 puan verildiği turnuvada 4 puanla grubu bitirir. Grubun son maçları bugünkü gibi aynı satte oynanmamaktadır ve Cezayir maçlarını bitirdikten bir gün sonra 4 puanlı Avusturya ve 2 puanlı Almanya Gijon'da karşı karşıya gelir. İlk 2 sırayı alan takımlar gruptan çıkacaktır ve puan eşitliği halinde genel averaja değil takımların kendi arasındaki üçlü averaja bakılmaktadır. Beraberlik Almanya'ya yaramamaktadır. Kazanması lazımdır, ama eğer 2 golden farklı kazanırsa farklı kazanırsa Avusturya'nın üçlü averajı -1 olacak ve daha fazla gol atan Cezayir gruptan çıkacaktır. 1-0 ve 2-0'lık skorlar 2 takımı elele ikinci tura çıkaracaktır. Horst Hrubesch 10. dakikada Almanları öne geçirir. Kalan 80 dakika takımlar kendi aralarında top dolaştırırlar. 2 ülke federasyonlarının devre arasında anlaştıkları dedikodusu ortaya yayılır. İspanyol seyirciler iki takımı yuhalarlar, Cezayirliler sahaya banknotlar fırlatırlar, bir Alman taraftar utancından Alman bayrağını yakar. Maç 1-0 biter. Almanya finale kadar gelecektir ama dünya futbol tarihinin utançlarından birisi olarak kalır o maç.