Blog okuyucularından Yakub Kara Türkiye'deki stadyumlarla ilgili Beşiktaş İnönü Stadyumu'nu baz alarak bir yazı gönderdi tarafımıza. Yakın zamanda bu yazının da bize verdiği fikirle stadyumların isim hikayelerini anlatan bir yazı dizisine başlayabiliriz bunun da tiyosunu verelim. Yazı için de kendisine teşekkür edelim. Dikkat çekilmesi gereken bir konu. Biz de Türkiye'de yapılan veya yapılmakta olan her stadyuma "Atatürk" isminin verilerek bir ülkenin ulu önderi olarak gördüğü çok önemli bir değeri, bu kadar kolay kullanabilmesinin yanlış olduğunu düşünmekteyiz. Siz de Türkiye'de neredeyse her 3 stadyumdan birisinin "Atatürk" ismini içermesini Ata'ya yapılmış bir haksızlık olarak düşünmüyor musunuz?
-------------------------------
İnönü Stadyumu'nun yıkılıp yerine modern bir stadyum yapmakla ilgili herkesin bir fikri var. "Anılarımızı yıkıyorlar", "Fenerbahçe'nin 55 bin kişilik stadyumu var bizim de olmalı", "Anıtlar Yüksek Kurulu izin vermez, vermemeli", "yapılsın ama bu yönetim bitiremez elimizde olanı da kaybederiz" gibi onlarca fikir var havada uçuşan. Hepsi de kendince haklı ve geçerli fikirler.
Beşiktaş'ın daha modern bir stadyuma sahip olmak istemesi çok doğal fakat bunu hangi kaynaktan karşılayacağı da merak konusu. Örneğin: "Yeni bir stadyum yapıcağımız için yüksek maliyetli oyuncular transfer edemeyeceğiz ve kadromuzdaki bazı oyuncuları satmak zorundayız" gibi bir açıklama gelirse, bunu gayet mantıklı bir adım olarak görebiliriz. Stadyumun yıkılmasında ve yenisinin yapılmasında beni asıl ilgilendiren konu ise yeni stadyumun adının ne olacağı.
Büyük ihtimal stadyumun yapımındaki borçların bir bölümünü karşılamak için sponsor ismi olacağı. Bu bile mevcut isminden daha anlamlı olacaktır. "İnönü" Stadyumu... Düşündüğünüzde ilginç bir isim. Bu ülke için bir çok şey yapmış, uzun yıllar ülkesine hizmet etmiş bir kişidir İsmet İnönü. Kurtuluş Savaşı'nda emeği geçmiş, başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı yapmış bir "liderdir". Ama kendisinin sportif anlamda bir rolü olduğunu hiç zannetmiyorum; kendisini futbol oynarken, cirit atarken, sırıkla atlarken hatta hobi olarak koşarken gören biri olduğunu zannetmiyorum. Peki neden ismi böylesine önemli bir stadyumun girişinde yazıyor?
Bunun iki sebebi olabilir:
1. Ülke, ismini önemli bir yapıya vericek kadar değerli sporcular yetiştiremiyor.
2. Ülkede öyle bir düzen var ki her alanda siyasilere yaranma çabası 85 yıldır değişmiyor.
İlk maddenin geçerli olmadığını Ali Sami Yen Stadyumu ispatlıyor. Bu durumda elimizdeki tek "mantıklı" gerekçe ikinci madde. Bu sadece İnönü Stadyumu için geçerli bir durum değil, ülkenin dört bir yanındaki stadyumlar için geçerlidir. Stadyumlarımızın çoğunun isminin bir siyasinin ismi ya da siyasi mekan-tarih ilişkili olması siyasetin spordan uzak durması gerektiğini söylediğimiz şu günlerde ironiktir. Aynı durumun Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu için de geçerli olduğunu düşünebiliriz ama en azından Şükrü Saraçoğlu Fenerbahçe'de başkanlık yapmış kulübe hizmeti geçmiş bir kişidir. Tabi ki Ali Sami Yen Stadyumu, Hüseyin Avni Aker, Zonguldak Kemal Köksal Stadyumu gibi örnekler de yok değildir ama bu stadyumlar istisnadan öteye gidememektedirler. Daha net bir fikir sahibi olabilmeniz için Türkiye'deki 10.000 kapasite üzeri stadyumların isimlerini yan yana yazıp, yorumunu size bırakıyorum.
Atatürk Olimpiyat Stadı, Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, Beşiktaş İnönü Stadı, *Ali Sami Yen Stadı, Bursa Atatürk Stadı, İzmit İsmet Paşa Stadı, Maltepe Atatürk Stadı, Çanakkale 18 Mart Stadı, Bayrampaşa Çetin Emeç Stadı, Zeytinburnu Stadı, Kasımpaşa Recep Tayyip Erdoğan Stadı, Kartal Atatürk Stadı, İzmir Atatürk Stadyumu, Kütühya Dumlupınar Stadı, Altay Alsancak Stadı, Kuşadası Stadı, Adnan Menderes Stadı, *Hüseyin Avni Aker, *Zonguldak Kemal Köksal Stadı, Giresun Atatürk Stadı, Rize Atatürk Stadı, Samsun 19 Mayıs Stadı, Kayseri Atatürk Stadı, Ankara 19 Mayıs Stadı, Konya Atatürk Stadı, Eskişehir Atatürk Stadı, Cebeci İnönü Stadı, Sivas 4 Eylül Stadı, Erzurum Cemal Gürsel Stadı, Malatya İnönü Stadı, Elazığ Atatürk Stadı, Adana 5 Ocak Stadı, Mersin Tevfik Sırrı Gür Stadı, Kahramanmaraş Hanefi Mahçiçek Stadı, Antalya Atatürk Stadı, Van Vali MahmutYılbaş Stadı, Gaziantep Kamil Ocak Stadı, Diyarbakır Atatürk Stadı.
*Sporcu isimleri verilmiş stadyumlar
7 yorum:
inönü stadyumu 1947'de inşaa ediliyor.1952'de demokrat parti zamanında stadın adı siyasi nedenlerden ötürü "mithat paşa" stadı olaran adlandırılıyor.
1973'te ise tekrar inönü stadyumu olarak adlandırılmıştır.
çok garip bir şekilde beşiktaş camiiasında ne zaman stadın isminin değiştirilmesi konusu gelse chp'liler üzerlerine zerre kadar vazife olmamasına rağmen karşı çıkıyorlar.
böyle bir ortamda da isim değiştirmek pek mümkün olmuyor.
fakat stada ismini veren şahıs beşiktaşlı olsun da çamurdan olsun diyenlerden değilim.
suyun karşı yakasındakiler gibi sırf eski başkanları diye faşistliği ve ırkçılığı tescilli olan birisinin adının stadımıza verilmesini kabullenemem mesela.
Ataturk veya İsmet isminin konulması 30 ların esintisi ile 80 darbesinin etkisi cok büyük. Her düsünceyi putlastırmaya calısan, askeri mantıkla büstler, resimler koydurtan zihniyet stad gibi populer olan yapılara isim koymazsa yazık olur. Bence burada r. tayyip ismi gibi bir kac stadı gecersek digerlerinin siyasiye yaranmaktan cok yukarıdaki sebepten dolayı isimlendirildigini düsünüyorum..
O siyaseti benimseyen Başbakan'a "Irkçı ve Faşist" diyip, onun Cumhurbaşkanı'na diyememek de ziyadesiyle güldürüyor beni.
Biraz uzun bir yazı ama geçtiğimiz yıl bu konuda bir haber çalıması yapmıştım... belki ilginizi çeker...
Ergin Aslan -
123golyetmez.blogspot.com
Stadyum isimleri tarihe ayna tutuyor
Gerek sporcu gerekse izleyici olarak sporla çok ilgili bir millet olduğumuz ortada. Bu özelliğimizi vefalı yanımızla birleştirdiğimiz zaman, spor müsabakalarına ev sahipliği yapan stadyum isimleri de birer vefa örneği olarak karşımıza çıkıyor…
Türkiye Profesyonel Futbol Ligleri’nde mücadele eden takımlar yaklaşık 150 stadyumu kullanıyor. Yeni federasyonun ilk iş olarak stadyumların modernize edilmesi ya da yenilerinin inşa edilmesine ön ayak olacağı söylemleri yoğunluk kazansa da girişimler şimdilik birkaç ille sınırlı kaldı. Türkiye genelindeki stadyumların her biri ortalama 40–50 yaşında. Kimileri bulundukları şehirlerin tarihi günleriyle isimlendirilmiş, kimileri ise ya şehri yöneten ya da kulübe katkı yapan önemli isimleri yazmış kapılarına. Birçoğu futbol dışındaki branşlara da hizmet eden stadyumlara en çok “Atatürk” ismi verilmiş. Süper Lig’de mücadele eden 6 takım maçlarını Atatürk stadyumlarında oynuyor. 80 milyon dolarlık maliyetiyle kimi zaman eleştirilere neden olan Atatürk Olimpiyat Stadyumu İBB Spor’a ev sahipliği yapıyor. Yine Süper Lig’in en zor deplasmanlarından olan Kayseri ve Bursa deplasmanlarına giden takımlar Atatürk Stadyumlarında ağırlanıyorlar. Kayserispor, yakın zamanda tamamlanacak olan ve ismini Hayırsever İş adamı Kadir Has’tan alan stadyuma geçene kadar maçlarına Atatürk stadyumunda oynamaya devam edecek. Ülkenin göbeğinde yer alan Konyaspor ve Denizlispor mücadelelerini Atatürk stadyumlarında veriyorlar. Bu grubun Kuzey’deki temsilcisi ise Çaykur Rizespor.
Kuruculardan başbakanlara kadar…
1939 yılında inşa edilen ve dünyada iki kıtadan da görülebilen tek stat olan BJK İnönü Stadyumu ismini dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’den alıyor. İsmini siyasilerden alan bir başka stat ise Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu. Türkiye’nin eski başbakanlarından ve Fenerbahçe Kulübü’ne 16 yıl başkanlık yapıp bugünkü stadyumun yerini kulübe kazandıran Saraçoğlu’nun ismi 1998 yılında Fenerbahçe Stadyumu’na verildi. Resmi açılışı 1964 yılında yapılan ve Galatasaray’ın maçlarına ev sahipliği yapan stadyum ise ismini, kulübün kurucusu Ali Sami Yen’den alıyor. Süper Lig’in yeni takımlarından Kasımpaşaspor maçlarını 13 bin kişi kapasiteli Recep Tayyip Erdoğan Stadyumu’nda oynuyor. Kasımpaşa’da doğup büyüyen ve semtin birçok kulübünde forma giyen Başbakan Erdoğan, bu anlamda yaşarken bir yapıya adı verilen nadir siyasiler arasında yer alıyor. 1940 – 1944 yılları arasında Trabzon'da Bölge Müdürlüğü yapan Hüseyin Avni Aker, öğretmen olarak, yönetici olarak, Trabzon'da sporun gelişmesinde önemli rol oynuyor. Trabzonlular da vefalarını stadyumlarına Hüseyin Avni Aker ismini vererek gösteriyorlar. İsimleri kişilere verilmiş stadyumlardan bir tanesi de Gaziantepspor’un maçlarını oynadığı Gaziantep Kamil Ocak Stadı. Stadın yapımını dönemin Spordan Sorumlu Devlet Bakanı ve Gaziantep Milletvekili merhum Kamil Ocak gerçekleştirdiği için ismi de kendisine atfedilmiş.
Tarihi günler unutulmuyor
Türkiye’nin en köklü stadyumlarında birisi olan ve Süper Lig takımlarından Gençlerbirliği, Gençlerbirliği OFTAŞ ve Ankaragücü’nün iç saha maçlarına ev sahipliği yapan 19 Mayıs Stadyumu da türünün ilk örneği olmasıyla Türkiye Cumhuriyeti için sembolik bir önem taşıyor. İsmini Mustafa Kemal’in kurutuluş mücadelesini başlatmak için Samsun’a çıktığı tarihten alan stadyum 20 bin kişi kapasiteli ve spor dışında birçok törene de ev sahipliği yapıyor. Ankara takımları gibi Vestel Manisaspor da maçlarını Manisa 19 Mayıs Stadyumu’nda oynuyor. Atatürk’ün Samsun’a çıkmasının ardından Anadolu’da başlattığı mücadele bilindiği gibi tarihi günleri içinde barındırıyor. Yine onlardan birisi olan ve Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı 4 Eylül günü, bugün Sivasspor’un maçlarını oynadığı stadyumun ismi.
1.Lig’de de Atatürk zirvede
Bank Asya 1.Lig’inde mücadele eden takımların birçoğu da Süper Lig takımları gibi maçlarını Atatürk stadyumlarında oynuyor. Ligde şampiyonluk mücadelesi veren Sakaryaspor, Eskişehirspor, Antalyaspor ve Kayseri Erciyesspor iç saha maçlarını şehirlerinde bulunan Atatürk stadyumlarında oynuyorlar. İzmir’in köklü takımlarının maçlarına ev sahipliği yapan İzmir Atatürk Stadyumu da Altay, Karşıyaka ve Göztepe tarafından kullanılıyor. İzmir takımları kimi zamanda 1929 yılında inşa edilen ve ismini bağımsızlık mücadelesinden alan Alsancak Stadyumu’nu kullanıyorlar. 1.Lig’in Karadeniz temsilcileri Boluspor ve Giresunspor gibi Doğu’nun temsilcileri Elazığspor ve Diyarbakırspor da Atatürk Stadyumları’nda mücadele ediyorlar. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucularından İsmet İnönü’nün ismi Kocaeli ve Malatyaspor’un stadyumlarına verilmiş durumda. İzmit’teki stadyumun inşa tarihi İnönü’nün ölüm yıldönümüyle örtüştüğü için İzmit İsmetpaşa isimin alırken, Malatya İnönü Stadyumu isminin nedeni de Paşa’nın Malatyalı olmasından kaynaklanıyor. Yine 1.Lig’in Karadeniz temsilcilerinden Orduspor maçlarını 19 Eylül Stadyumu’nda oynuyor. Stadın ismi Atatürk’ün 19 Eylül günü Ordu’yu ziyaret etmesinden dolayı koyulmuş. Bu bağlamda Samsun’daki stadyumun adının “19 Mayıs” olmasının gerekçesini yazmaya da gerek yok. Şehrin kaderini değiştiren tarihlerin statlara isim olarak verilmesinin bir örneğini de Mardin’de görüyoruz. Mardinspor’un maçlarına ev sahipliği yapan 21 Kasım Stadyumu şehrin kurutuluş gününü temsil ediyor.
Kapasite önemli değil
Üst liglerde olduğu gibi yükselme ve klasman gruplarında mücadele eden takımların maçlarının oynadığı statlara da çeşitli tarihlerin ve kişilerin isimleri verilmiş. Yani bir stadın kapasitesi 2 bin de, 80 bin de olsa Atatürk ya da 19 Mayıs ismini alabiliyor. Örneğin Muğla, Siirt, Mardin ve Adıyaman’da bulunan statların adı Atatürk Stadyumu. İsimler belirlenirken kriter olarak tarihsel bir olay ya da şehre katkı yapma oranı göz önünde bulunduruluyor. Çanakkale Zaferi’nin tarihi olan 18 Mart, şehirdeki stadyuma isim olarak verilmiş, tıpkı bandırmanın 17 Eylül’de düşman işgalinden kurtulması ve Bandırma Stadyumu’na 17 Eylül isminin verilmesi gibi. Düşman işgalinden kurtulan ve kurtuluş tarihleri statlarına verilen diğer örnekler ise şöyle; Edirne 25 Kasım Stadı, Lüleburgaz 8 Kasım Stadı, Bergama 14 Eylül Stadı, Torbalı 7 Eylül Stadyumu, Uşak 1 Eylül Stadı, Adana 5 Ocak Stadyumu, İskenderun 5 Temmuz Stadyumu, Şanlıurfa 11 Nisan Stadyumu, Erzincan 13 Şubat Stadyumu…
Nasreddin Hoca dahi var
Büyük kentlerde ya da Anadolu’nun ücra köşelerinde stat tabelalarında bildik isimlere rastlamak mümkün. Mesela mizah dünyamızın başkarakterlerinden Nasreddin Hoca, yaşadığı ve dünyanın merkezi olarak lanse ettiği Akşehir’deki stadyumun adını almış. Yine Osmanlı İmparatorluğu’nun tohumlarının atıldığı Bilecik’teki stadyuma Edebali Stadyumu ismi verilmiş. Tarih sahnesindeki yerini almış ve ismi bugün stadyumlarda yaşayan bazı isimler ise şöyle; Tekirdağ Namık Kemal Stadı, Aydın Adnan Menderes Stadı, Tokat Gaziosmanpasa Stadı, Akçaabat Fatih Stadı, Erzurum Cemal Gürsel Stadı, Sarıyer Yusuf Ziya Öniş Stadı,
Çorlu General Basri Saran Stadı…
Şehirlere ya da ilçelere gerek sportif, gerekse sosyal hizmet getirmelerinden dolayı bazı isimler de şu stadyumlara verilmiş; Ayvalık Hüsnü Uğural Stadı, Karaman Kemal Kaynaş Stadı, Kırıkkale Fikret Karabudak Stadı, Kutahya Mustafa Asim Stadı, Zonguldak Karaelmas Kemal Koksal Stadı, Çorum Turhan Kılıçoğlu Stadı, Mersin Tevfik Sırrı Gür Stadı, Kahramanmaraş Hanefi Mahçiçek Stadı, Salihli Ramiz Turan Stadı…
Türk Telekom, Aliağa Pektim, Ostim ve Asaş gibi stadyumlar ticari kurumların çabalarıyla yapıldıkları için isimlerini de şirket ve kurumlardan almışlar. Sıkça duyduğumuz şehir stadyumlarına ise şu örnekleri vermek mümkün; Yozgat Şehir Stadı, Artvin Şehir Stadı, Zeytinburnu Stadı, Ünye Şehir Stadı, Kars Şehir Stadı, Marmaris İlçe Stadı ve Kızılcahamam İlçe Stadı…
http://arsiv.sabah.com.tr/2008/08/11/ardic.html
İnönü Stadı hakkında Engin Ardıç'ın yazdığı bir yazı
inönü stadının mimari dili de ayrı bir hikaye olmakla beraber ismet inönü yüzme aşığı bir büyüğümüzdür, meşhur çivileme atlayışını yolunuz düşerse heybeliadadaki yazlık evinde görebilirsiniz (bu bina günüzümde müzeye çevrilmiş)(ayrıca inönüye yüzmeyi atatürk öğretmiş bu da ayrı bi detay, saygısızlık olmasın göndermeyi açmayım ama stada isim verilmesiyle benzer bi mantık bence)
Stadların isminin kulüpler ile özdeşleşmiş isimler olması çok daha samimi ve anlamlı. Bizim stadımızın ismine dair en büyük beklentim ve arzum da, ismin bir gün "Şeref Bey Stadyumu" olarak değiştirilmesi.
Ege
Yorum Gönder