HOROZ-ÇÖPLÜK KORELASYON KATSAYISI

Geçtiğimiz yıl Galatasaray'lı taraftarların UEFA Kupası grubundan çıkış sonrası dile getirmeye başladıkları ve 90. dakikada gelen Bordeaux galibiyetinden sonra artık iyice yüksek sesle tekrarladıkları bir iddiaydı bu. Kupayı Kadıköy'de kaldırmak. Son UEFA Kupası'nın son maçı, yani bir tarihi kapatan maç Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'ndaydı ve Galatasaray (şehir açısından) kendi evinde oynanacak bu maçta kupayı kaldırmak istiyordu. Olmadı bildiğiniz gibi. Kupa finali bizim Kutsal Hatun Avcıları'nın deyimiyle Helga ile Olga'nın mücadelesine sahne oldu. Bu sene Kupa 1 ve Kupa 2 finalleri Madrid'deki Bernabeu ve Hamburg'daki HSH Nordbank Arena'da. Her 2 takım da finalleri kendi, stadyumlarında oynanacak kupalarda mücadele ediyorlar, yani kupayı kendi evlerinde kaldırma şansları var. Özellikle Kaka, Ronaldo ve Benzema transferleri Madridlilerin iştahını fena halde artırmış durumda. Bunun üzerine bir geçmişe gideyim dedim. Avrupa kupalarında, bugüne kadar oynanan finaller, ev sahipliği yapan şehir, stadyum ve kupayı kazanan takımlar arasındaki ilişkiye bir bakalım. Böylece kupayı kendi stadyumunda kaldırabilme ihtimali üzerien bir de sayısal tahmin yapabiliriz.

Şampiyonlar Ligi ve öncesindeki Avrpa Şampiyon Kulüpler Kupası'ndan başlayalım. 1955-56 sezonundan beri düzenleniyor bu kupa. Paris'in Parc de Prince Stadyumu'nda ilk kupayı kaldıran Real Madrid, 1 sene sonra bu sefer kendi evinde, Bernabeu'da başarıyı tekrarlamış ve bir Avrupa kupasını kendi evinde kazanan ilk takım olmuş. Ardından 1964-65 sezonunda Inter kupayı San Siro'da kaldırmış (ya da Giuseppe Meazza diyelim Interliler alınmasın). Ajax, 1971-72'de Feyenoord'un stadyumu De Kuip'te kupayı kazanmış. 1977-78'de Liverpool Wembley'de, 1996-97'de Borussia Dortmund Münih Olimpiyat Stadyumu'nda kupayı müzelerine götürmüşler. 12 yıldır da bu kupayı kendi ülkesi veya stadyumunda kazanan yok. Bu şu demek özetle. Kupa 1 tarihinde kupayı kendi ülkesinde kazanan 5 takım var. Kendi stadyumuna indirgediğimizde ise bu sayı sadece 2. Real Madrid ve Inter. Yani 44 yıldır hiç bir takım bu kupayı kendi stadyumunda kazanamamış.

İlk kupayı Paris'te kaybeden Stade Reims bir Fransız takımıydı. 1983-84'te Roma kendi evi Olimpico'da Liverpool'a kaybetmiş kupayı. 1985-86'da Barcelona, Sevilla'nın Estadio Ramón Sánchez Pizjuán Stadyumu'nda kupayı Steaua Bükreş'e kaptırmış. Kupa tarihinde finali kendi ülkesinde kaybeden 2 takım var anlayacağınız. Onlar da kendi stadyumlarından farklı yerlerde.

Gelelim UEFA Kupası'na. Burada işimiz kolay zira 1997-98 sezonu öncesinde UEFA Kupası finalleri çift maç usulü oynanıyordu. Son 11 yıldır ise artık tek maçlı finaller oynanıyor. Feyenoord bu kupayı kendi şehri ve stadyumunda kazanan tek takım. 2002'de De Kuip'te oynanan finalde Borussia Dortmund'u 3-2 mağlup edip mutlu sona ulaştılar. Sporting Lizbon'da kupa tarihinde kendi evinde final kaybeden tek takım. 2005'te Estadio Jose Alvalade Stadyumu'nda CSKA Moskova'ya 3-1 kaybettiler.

Son olarak artık oynanmayan Avrupa Kupa Galipleri Kupası'na bakalım. İlk kupa dışında tüm finaller tek ayaklıydı. West Ham United 1964-65 sezonunda Wembley'de 1860 Münih'i 2-0 mağlup ederek geleneği başlatmış. 2 sezon sonra Bayern Munih Nürnberg'de kupayı kaldırmış bu sefer. 1975-76'da Anderlecht Brüksel'in Heysel Stadyumu'nda, 1981-82'de Barcelona Nou Camp'ta kupayı kaldıranlar. Yani 4 takım kendi ülkesinde, Bayern dışında 3 takım kendi şehrinde ve sadece Barcelona kendi stadyumunda bu kupayı müzesine götürmüş.

1980-81 yılında Doğu Almanya takımı Carl Zeiss Jena, Düsseldorf'ta finali Dinamo Tiflis'e kaybetmiş ama bunu kendi ülkesinde kaybedilen bir final olarak saymamak lazım. Dolayısıyla bu kupanın finalini kendi ülkesinde oynayıp kaybeden bir takım bulunmuyor.

Toplama bakalım. Şampiyonlar Ligi (tüm kupa tarihi) tarihindeki 54 finalde kupayı kendi stadyumunda kazanan 2, kendi ülkesinde kazanan 5 takım var. 2/54 (%3.7) ve 5/54 (%9.2) gibi oranlar söz konusu. Real Madrid ve Bernabeu'nun bu sezonki durumu söz konusu olduğunda % 3.7 oranını almak lazım. Tabi Kaka ve Ronaldo bu oranı artırır mı göreceğiz. Hamburg'un şansına bakalım. Orada da 1/12 gibi (8.3) gibi bir oran var elimizde.

Kısacası tüm Avrupa kupaları tarihini ele aldığımızda, oynanan toplam 105 tek ayaklı finalde sadece 4 kez gerçekleşmiş bir hadiseye çok da bel bağlamamak gerekiyor. Kupa finalinin bir takımın kendi evinde olması ile kupanın kazanılması arasında neredeyse hiç bir bağ yok.