VOLE

Elano'nun Kayserispor maçında attığı golden sonra, yapılan vuruş için "vole" tabirini kullananlar oldu, bir kaç haberde de aynı kelimeye rastladım. Şimdi bu vole lafı zaman geçtikçe giderek yaygınlaşmaya başladı. Benim voleden anladığım, top herhangi bir oyuncunun ayağından çıktığı anda, yere düşmeden ikinci bir oyuncunun, vücudunu yere 60-70 derece bir açıyla yatırarak yaptığı vuruştur. Bir de bunun havada yapılan var, Manuel Negrete'nin 1986 Dünya Kupası'nda yaptığı gibi. The Guardian bu konuyu incelemeye almış ve dörde ayırmış "vole" denen vuruşu. Yazıya geçmeden söyleyeyim Elano'nun Kayserispor'a attığı golün voleyle uzaktan yakından bir alakası olduğunu düşünmüyorum, o kelimenin kullanılışını yanlış buluyorum.

Tam vole: Yazını girişinde anlattığımız vuruş tipi. Topun bir önceki oyuncuya temasından itibaren hiç kimseye değmediği ve yerde de sekmediği anda yapılan vuruş. Bunun çok net, ders niteliğindeki örneği Zinedine Zidane'ın 2002 Şampiyonlar Ligi finalinde yaptığı muhteşem vuruş. The Guardian Marco Van Basten'in 1988 Avrupa Şampiyonası finalinde yaptığı mucizevi vuruşu da bu kategoriye sokmuş (Orhan Ak'ın uzun pasıyla Ümit Karan'ın, Eric Gerets döneminde Vestel Manisaspor'a da benzer bir golü vardır) ama ben vücudun neredeyse yere dik olmasından ötürü Zidane'ınki ile bunun arasında bir fark olduğunu düşünüyorum. Bu arada oyuncunun aynı şekilde gelen topu, ayağıyla yere düşürmeden düzeltip öyle vurması da örnek verilebilir yine.

Yarım vole:Bu konuda bizim bildiğimiz "yarım vole" ile İngilizlerin kabul ettiği arasında çok büyük bir fark var. İngilizler yine diğer oyuncudan gelen bir topa, tam yere sektiği anda yapılan vuruşun yarım vole olduğunu düşünüyorlar. David Ginola'dan örnek vermişler. Ben de Sergen'in yıllar önce Beşiktaş'ın 3-1 kazandığı Cumhurbaşkanlığı Kupası maçında, Galatasaray'a attığı golü örnek vereyim. Video enfestir bu arada belirteyim, söz konusu gol 6:10'da. Bir de Yeboah'ın müthiş golü var tabi. Yani burada yarım voleyi, tam voleden ayıran tek fark, topun iki oyuncu arasındaki alışverişi sırasında, son vuruş öncesi yere değmiş olması.

Yerden seken topun gelişine vole: Gerrard'ın 2006 FA Cup Finali'ndeki müthiş golü bunun örneği. Topun herhangi bir yerden sekerek gelişi sırasında yapılan vuruş. İşte bu Elano'nun golünün açıklaması olabilir. İngilizler "bouncing ball" olarak adlandırılmışlar bunu da. Ancak ben bu maddeye katılmıyorum dediğim gibi. Bu vuruşları vole olarak değerlendirmek Zidane'ın golüne haksızlık gibi.

Kendi kendine vole: "A make-your-own volley" demişler buna da. Paul Gascoigne'in Euro 96'da İskoçya'ya attığı gol güzel bir örnek. Thierry Henry'nin Manchester United'a attığı gol de böyle. Tabi bu toplar kontrol ve kaleye yollama konusunda biraz daha kolaylık içerenler. O yüzden tam ve yarım voleye göre daha fazla örnek görülebiliyor.

Yazının sonunda bağlayalım. Görüldüğü gibi İngilizler bu işi topun yerde sekme sayısı ve son vuruştan önce herhangi bir oyuncuya temas edip etmediğine bakıyorlar. Bizde ise bu iş vücut açısına göre belirleniyor. Türkiye'deki mahallelerde top koşturduğumuz için mi bilemem bizimki daha sağlıklı gibi geliyor. Örneğin yukarıda sayılan Yeboah, Gerrard, Gascoigne'in golleri Türkiye'de vole kategorisinde değiller ama Zidane ve Henry'ninki o kategoride. Ayrıca İngiliz sistemi Negrete'nin müthiş golüyle Yeboah'inkini aynı kefeye koyuyor ki onaylamak pek mümkün değil.

Aslında bir de röveşatayı incelemek lazım. Ayak değiştirerek yapılan ve doğrudan tek ayakla yapılanı var biliyorsunuz. Orada da ufak farklılıklar var. Ona da değiniriz.