EL CLASSICO PASTAYI PAYLAŞMAK İSTEMİYOR

Daha önce, büyük liglerdeki televizyon gelirleri ile ilgili bir kaç şey yazmış, bazı yazılarda da ufaktan değinmiştik. Futbol ekonomisi ve Marka Değeri üzerine yazdığımız yazılar buna örnek olarak verilebilir. Turkcell Süper Lig'in yayın ihalesini gördünüz. Unutmuş olanlar için söyleyelim 321 milyon dolarlık bir teklifle aldı Digiturk ligin yayın hakkını. Premier Lig'in yayın haklarını, 2010-13 arasında satın alan BSkyB ve Setanta ise toplam 1.78 milyar pound ödediler. Bu 2.78 milyar dolara denk geliyor. Yani önümüzdeki 3 yılda, bu iki kanal maç başına 4.7 milyon poundluk bir rakam ödeyecek. Korkunç bir rakam. 2003 yılında Manchester United, Premier Lig yayın havuzundan çıkıp kendi anlaşmasını yapmak istiyordu ama son 5 yılda bu gelirlerden elde ettiği büyük kazanç (her ne kadar şu an içinde bulundukları borç batağına çok da yardımcı olmasa da) bu kararlarından vazgeçirdi. Aşağıda Premier Lig tarihinin yayın anlaşmaları var. Rakamların artışına dikkatinizi çekerim.

1992-1997: BSkyB, 60 maç, £190m, £633,000/maç başı
1997-2001: BSkyB, 60 maç, £670m, £2.79m/maç başı
2001-2004: BSkyB, 110 maç, £1.2bn, £3.64m/maç başı
2004-2007: BSkyB, 138 maç, £1.024bn, £2.47m/maç başı
2007-2010: BSkyB/Setanta, 138 maç, £1.706bn, £4.12m/maç başı
2010-2013: BSkyB/Setanta 138 maç, £1.782bn, £4.3m/maç başı

Yayın gelirlerinin bölümü ise şu şekilde. Gelirin % 25'i kulüplerin sezeon sonunda lig pozisyonlarına göre dağıtılıyor. Ülke içi gelirlerin % 50'si ve dış gelirlerin % 100'ü kulüpler arasında eşit olarak dağıtılıyor. Ayrıca kulüplerin TV'de gösterilme sıklığına göre de ayrıca % 25'lik bir ödeme alıyorlar. Ancak bu eşitsizliğe rağmen İngiltere'de Premier Lig'in en popüler takımı ile en az popüler takımı arasındaki ödemelerde dağlar kadar fark yok. Örneğin geçtiğimiz yıl bu tablonun en altında bulunan Middlesbrough 30.9 milyon pound ödeme alırken Manchester United 51.1 milyon poundluk bir ödeme aldı. Yani oran 2/3 civarında. Ama bu oran La Liga ve Serie A'da daha yüksek. 1/14,15 civarında.

La Liga yetkilileri daha önce de blogda değindiğimiz gibi Barcelona ve Real Madrid'in, yayın anlaşmalarından diğer kulüplere göre devasa bir pay almalarını önleyip diğer kulüplerin de pastaya makul şekilde ortak olmalarını sağlamaya çalışıyor. İki takımın Grupo Mediapro ile 2006'da imzaladıkları ve 2013 yılına kadar sürecek olan, toplamda 2.1 milyar euroluk bir kontratları var (Real Madrid 1.1 milyar euro ve Barcelona 1 milyar euro). Anacak Barcelona başkanı Laporta'nın bu yeni düzenlemeye itirazı var. Gerekçesi de Premier Lig'de dönen paralar. Yani çok ilginç bir durum var İspanya'da. Geliri ligin tümüne adaletli dağıtmak isteyen de, buna karşı çıkan da Premier Lig'i örnek gösteriyor. Tabii Laporta'nın amacı yayın gelirlerinin azalmasını önleyerek, İngiltere'nin son yıllardaki 4 kafa takımı karşısında ezilmemek. Tam Marka Değeri yazısında belirttiğimiz hadise yani. İspanyol futbolunun 2 devinin İngilizlerle başetmek için arkalarındaki gruptan kopması ve La Liga'da bir Valencia, Atletico Madrid veya Deportivo şampiyonluğunu görmemiz ihtimalinin oldukça azalması. Tabii La Liga yetkilileri, yayın anlaşması konusunda herkesin 1 oyunun olduğu ve alt lig takımlarının da yararlandığı bu oturmuş yapının benzerini, İspanya'da da tesis etmek isteseler de büyükler, küçük takımlarla masaya oturmak ve gelirlerini onlara dağıtmak istemiyor.

Tabii Avrupa'da, büyük ligler göz önüne alındığında hem kulüp hisselerinin dağılımı konusunda hem de yayın anlaşmaları konusunda Bundesliga'nın halen en ideal lig olduğunu itiraf etmek gerekiyor.