TİRAT MANGASI

Rol çalma diye bir şey var biliyorsunuz sinemada. Karşılıklı oynadığınız oyuncunun performansının üzerine, seyirciye hiç hissettirmeden çıkarak beyaz perdede onu ezme. Çoğu zaman yönetmenler buna ses çıkarmazlar, hatta filmin beğenilirliliğini artırdığını söylerler ama o sırada ezilen oyuncu bundan pek hoşnut olmaz. Oyuncu eğer "abide" seviyesinde bir adamsa bunun adı "rol çalma" değil "döktürme" olur zaten. Dünya sinemasında bunun çok örneği var. Blogda da yer verdiğimiz RobinWilliams'ın Good Will Hunting'deki, Jack Nicholson Shining'deki, Anthnoy Hopkins'in Silence of The Lambs'de bir bakışta Jodie Foster'ı ezberlediği, Morgan Freeman'ın Shawshank Redemption'daki şartlı tahliye görüşmesindeki, Al Pacino'nun Any Given Sunday ve bir dolu filmdeki tiradlar hemen bir çırpıda aklıma gelenler. O yüzden yurt dışı sinemasından bir liste yaparsak mutlaka dışarıda bırakacaklarımız olacaktı ister istemez. Sınırı yurt içine çektik. Yine mutlaka sizin de ekleyecekleriniz olacaktır. Yalnız yorumlarda şu müthiş "Küçük Emrah'ın Vurmayın'daki tiradının olmadığı listeye liste mi derim?" türü tek kalemde bizi harcayan yorumlarla gelmeyin arkadaşım. Ben derim....Yalnız o da gayet iyidir ha. "Vurmayın dedim hep vurdular, şimdi de ben vuruyorum, şangıııırt"

1-Bekir (Masumiyet): Herhalde Türk sinema tarihinin efsane sahnelerinin listesine tepeden girebilecek bir sahne. Haluk Bilginer'in 7 dakika boyunca oyunculuk dersi verdiği sahne. Aslında bir başka oyuncu ve yönetmenin elinde belki de rahatsız edici derecede bir oyunculuk şovu olarak görülebilecek sahneyi bir başyapıta dönüştüren Bilginer'in oyunculuğu kadar, Güven Kıraç'ın bu şova yaptığı minimal oyunculuğun da etkisi büyüktür. Tabi bir de Alabora-Bilginer ikilisinin karşı karşıya geldiği bir atışma sahnesi vardır.

2-Ofsayt Osman (Ofsayt Osman): Şakayla Karışık filmindeki meşhur mahkeme sahnesi. Sadri Alışık, Haluk Bilginer gibi bir "one man show" vermemiştir ama sahne ilerledikçe artan performansı ile sahneyi unutulmazlar arasına sokmuştur. Bir de sahnenin kendisinden bağımsız Alışık aslında Any Given Sunday'de Al Pacino'nun kendini anlattığı sahneye çok benzer bir karakteri canlandırır. Her şeyini kaybetmiş, hayatında son bir gol atmaya uğraşan bir adamı.

3-Ziya (Neşeli Günler): Aslında bu muhteşem filmdeki Şener Şen'in ağzını açtığı her sahneyi alıp tekr teker izlemek lazım. Misal ben anlatacağımız sahne kadar meşhur "çakıyla aslan mı öldürdün?" ve "ne var Küçük Ev'de ya?" sahnelerine aynı şiddette gülerim. Ama bu, başka bir sahnedir, zira Şen tek başına döktürmektedir. "En iyi cilet budur?". Bir kere o metindeki isimleri kim yanyana getirmiştir alnından gidip öpmek lazım. Bir de tabi Şen'in telaffuzları. "Rahmetli başkan Kennediiieeee, Taçsız kral Peleeeaaaaa"

4-Yaşar Usta (Bizim Aile): Türk sinemasından herkesin kendi babasından bir parça bulduğu tek adamdır Münir Özkul. O sinik, içine kapanık, hırpani kılıklı adamın bir sermaye patronunun üzerinde sözlerle yükseldiği sahne Türk sinemasının en isyankar tiratlarından birisidir. Çok da romantik bir bir sahnedir, zira maalesef bugünün dünyasında bu sahne ancak ve ancak "film icabı" niteiliğindedir.

5-Hüseyin (Babam ve Oğlum): Türk sinemasında Masumiyetile birlikte tüm bir oyuncu kadrosunun bu kadar üst düzey bir performans gösterdiği film çok azdır. Benim filmi bir başyapıt statüsüne koymama nedenim, aslında 12 Eylül dönemine yönetilecek onca eleştirisi varken (filmin kötü adamı darbedir yahu, böyle bir fırsat kaçar mı?) işin duygusal tarafına daha çok girmesidir. Ama bu Çetin Tekindor'un zirveye çıktığı anları görmezlikten gelmemize sebep olmaz. Cenaze dönüşü olduğu kadar, benim favorim kantin sahnesidir. Çok zor sahnedir, of.



















6-Uğur (Masumiyet): Listenin yarısında başa dönelim. Yukarıda dedik Masumiyet bir oyunculuk gösterisidir diye. Bilginer'in tiratından dakikalar sonra Derya Alabora'nınki gelir. Sinema böyle bir şey işte. Sinan Çetin filmi gerçekçi yapacağım diye Hülya Avşar'a mastürbasyon yaptırır, Demirkubuz milyonlarca düşmüş, küçük insanlardan 3 tanesini alır suratımıza çarpar. Yalnız bir daha söyleyeyim Kıraç bu filmde hakikaten minimal oyunculuğun dersini vermiştir, bu sahnede bir kez daha ortaya çıkar.

7-Hüsnü (Ah Müjgan Ah): Sadri Alışık aşık olduğu Müjgan'a olan duygularını müzik eşliğinde ifade eder. Sadri Alışık yine o babacan, kırılgan adam rolünü çok iyi kotartmıştır. O dönemin en iyi oyuncularının tek dezavantajı tek bir role girip bir daha seyirci ve yapımcılaırn da isteği doğrultusunda o kalıptan çıkamamalarıdır. Örneğin Sadri Alışık'ın kötü adamı oynadığı tek bir film hatırlıyorum. Ayhan Işık ve Kartal Tibet'i ise hiç görmedim.

8-Baran (Eşkıya): Aslında burada aralıksız bir oyunculuk gösterisi yok. Şener Şen filmin son 5-6 dakikasında polislerle çatıştığı sahnede aralıklara bir oyunculuk gösterisi sunar. Oyunculukta yıllar geçtikçe olgunlaşmanın en büyük örneklerinden bir tanesidir bu sahne. Yalnız şunu da belirteyim ben Eşkıya filmini de, Kabadayı filmini de sevenlerin arasında değilim. Her iki filmde de beni tahatsız eden bir şeyler var ama hala anlayamadım.

9-Ahmet (Hababam Sınıfı): Meşhur Çalışkan Ahmet'in yemini bozup tüm Hababam Sınıfı'na ayar verdiği sahne. Gerçi ben bu sahneyi sevmem, yani Hababam'ın her bölüm sonu "biz ne ettik doğru yolu bulalım" moduna girmesini. Orda esas Hababam olsa Ahmet'i dediklerine pişman ederdi işte ama mesaj kaygısı diyelim. Yalnız Ahmet de iyi dolar o sahnede. Tabi ben Kemal Sunal'ın Ahmet'e giriştiği sahneyi tercih ederim "Güzel babamım tereyağı oğlum".

10-Abbas-Şakir (Çiçek Abbas): Sinan Çetin kariyerinin başında liberalizme, siyasi hezeyanlarına bulaşmadan bir film çekmiştir o da iyi olmuştur işte. Gerisi de koskoca bir boşluktur. Bizimki, meşhur kahvedeki atışma sahnesi. O sahneye hazırlanış aşaması da efsanedir elbet. "Niye öptü lan beni, su getirin yüzümü yıkıycam". Bir de "ne demek Şakirrrr?" ve" Ne diyem Mahmut mu diyem?" bölümü var ki ayrı bir zirvedir.

Son not, 10 maddelik listeye Şener Şen 3 tane sokmuştur. Biraz iyi oyuncu sanırım......